Τσιπουροκαζανέματα: Αυτοσχέδια γλέντια στα χάλκινα καζάνια-Γιορτή στη Χαλκιδική

Τσιπουροκαζανέματα: Αυτοσχέδια γλέντια στα χάλκινα καζάνια-Γιορτή στη Χαλκιδική

Τα ρακοκάζανα έχουν ήδη πάρει ‘φωτιά’ από τις αρχές Οκτωβρίου, όπου και δόθηκαν οι σχετικές άδειες, οι παρέες μαζεύονται για τις καζανιές, στήνοντας αυτοσχέδια γλέντια. Είναι λόγος συνάντησης φίλων, γνωστών και συγγενών, έστω και περιορισμένα. Μια τσιπουρογιορτή ετοιμάζεται να πραγματοποιηθεί, αύριο, Κυριακή 27/11, στη Μεγάλη Παναγία Χαλκιδικής.  

Ρεπορτάζ: Ντέπυ Χιωτοπούλου ([email protected])

Η αποστακτική περίοδος κατά τη διάρκεια της οποίας τα στέμφυλα που περισσεύουν από τον τρύγο των οινοστάφυλων και χρησιμοποιούνται για την παραγωγή τσίπουρου και τσικουδιάς πλησιάζει στο τέλος της, και τα καζάνια – αυτοί οι εντυπωσιακοί χάλκινοι λέβητες-, σε διάφορα σημεία της χώρας μας, ήδη, βράζουν αποστάζοντας τσίπουρο με απλή ή διπλή βράση, με ή χωρίς γλυκάνισο.

Τα τσιπουροκαζανέματα, ως είθισται, συνδέονται με παρέες, γλέντια,  μουσική, χορό, μεζέδες και βεβαίως τσίπουρο! Πρόκειται για ένα κοινωνικό δρώμενο το οποίο αποτελεί αφορμή συνάντησης. Το παραδοσιακό τσίπουρο είναι το απόσταγμα μιας γνήσιας αγροτικής παράδοσης που αποτελεί το αγαπημένο απόσταγμα των Ελλήνων, όπως και το ούζο.

Η διαδικασία της απόσταξης απαιτεί χρόνο, τεχνική και μεράκι, έχοντας φυσικά και τα μυστικά της. Θέλει σεβασμό και γίνεται με έναν ιδιαίτερο και μεθοδικό τρόπο. Παρόλα αυτά παραμένει αναλλοίωτη όπως παλιά και περνά από γενιά σε γενιά. Μετά το πάτημα των σταφυλιών και την αφαίρεση του μούστου που πηγαίνει για οινοποίηση, τα στέμφυλα (φλούδες και κουκούτσια) προορίζονται για την παραγωγή του παραδοσιακού τσίπουρου αφού πρώτα υποστούν την λεγόμενη αλκοολική ζύμωση. Όταν ολοκληρωθεί η ζύμωση, έρχεται η ώρα του καζανιού για την παραγωγή του τσίπουρου. Τα ζυμωμένα στέμφυλα μπαίνουν στο καζάνι (άμβυκα) ενώ από κάτω καίει η φωτιά, συνήθως με ξύλα, η οποία παίζει και αυτή το δικό της ρόλο’ δεν πρέπει να είναι ούτε πολύ δυνατή ούτε σιγανή.

Τσιπουρογιορτή στη Μεγάλη Παναγία

Στην ορεινή Χαλκιδική, ανατολικά του νομού, βρίσκεται η Μεγάλη Παναγία, ένας παραδοσιακός οικισμός χτισμένος μεταξύ της Σιθωνίας και του Αγίου Όρους. Αποτελεί κεφαλοχώρι της Βόρειας Χαλκιδικής και του Δήμου Αριστοτέλη, με τουλάχιστον 3.000 μόνιμους κατοίκους, οι οποίοι ασχολούνται με την κτηνοτροφία, την αμπελουργία, την υλοτομία και τα μεταλλεία. Στις μέρες μας αποτελεί σημαντικό προσκυνηματικό κόμβο με το Προσκύνημα της Παναγίας ενώ τα τελευταία χρόνια μπαίνει σιγά σιγά και στον οινικό χάρτη.

«Η Μεγάλη Παναγιά είναι ένα παραδοσιακό μεταλλοχώρι, όμως σιγά σιγά δείχνει διάθεση να ασχοληθεί και με τον τουρισμό» δηλώνει στο GRTimes.gr η σύμβουλος μάρκετινγκ Δήμου Αριστοτέλη Μαρία Πάππα. Όπως η ίδια εξηγεί, η περιοχή έχει παράδοση στην παραγωγή οίνου και τσίπουρου, «και αυτή την τσιπουροπαραγωγή την προωθούμε τα τελευταία χρόνια» ανέφερε προσθέτοντας χαρακτηριστικά «είναι μια ‘άλλη’ Ελλάδα, είναι η αυθεντική Ελλάδα!»

Επ’ αυτού, ο Δήμος Αριστοτέλη και η Δημοτική Κοινότητα της Μεγάλης Παναγίας, τιμούν την ντόπια τσιπουροπαραγωγή και διοργανώνουν, αύριο, Κυριακή 27 Νοεμβρίου, από τις 11 το πρωί, τσιπουρογιορτή σε παραδοσιακό ρακοκάζανο του χωριού, στου Παπαμόσχου, όπου εκτός από το φρεσκοαποσταγμένο τσίπουρο θα σερβίρονται ντόπια παραδοσιακά λουκάνικα με πορτοκάλι, ζυμωτό ψωμί, φρέσκιες ελιές, τυρί κτλ. Και όλα αυτά υπό τους ήχους παραδοσιακής ορχήστρας. Σημειώνεται ότι η απόσταση της Μεγάλης Παναγίας από τη Θεσσαλονίκη υπολογίζεται περίπου στα 80 χιλιόμετρα.

Η οινική διαδρομή του Δήμου Αριστοτέλη

Η Ανατολική Χαλκιδική έχει τη δική της παράδοση στην αμπελουργία, τις δικές της οινικές περιηγήσεις. Η οινική διαδρομή της Ανατολικής Χαλκιδικής ξεκινάει με πρώτο σταθμό την Αρναία, συνεχίζει στη Μεγάλη Παναγία, οικισμός όπου ο οινοπεριηγητής θα ανακαλύψει, μεταξύ άλλων, και τη θρησκευτική παράδοση στα ξωκλήσια, ενώ ιδιαίτερη βαρύτητα δίνεται στα τσιπουροκάζανά της. Στον οινικό χάρτη συμπεριλαμβάνεται και η Ιερισσός ενώ τελικός και μεγάλος προορισμός του οινοταξιδευτή είναι το Άγιον Όρος με δώδεκα οινοποιεία.

Στο πλαίσιο δικτύωσης της οινικής περιήγησης της περιοχής του Δήμου Αριστοτέλη με την αντίστοιχη του Μπορντώ της Γαλλίας, αλλά και του Freiburg στο κρατίδιο της Βάδης – Βυρτεμβέργης στο Μέλανα Δρυμό της Γερμανίας, και του Σπλιτ της Κροατίας κτλ., «η υπεύθυνη τουριστικής προβολής και προώθησης της περιοχής του Freiburg, η οποία αναλώθηκε σε ωριαία παρουσίαση του οινικού προϊόντος και του τουριστικού action plan αντέδρασε ως εξής: «έχετε αυτό το ανεκτίμητης αξίας προϊόν, και μας επιτρέπετε να σας παρουσιάζουμε τόση ώρα για το δικό μας;» ανέφερε χαρακτηριστικά ο δήμαρχος Αριστοτέλη Στέλιος Βαλιάνος εξηγώντας πως η οργάνωση και η εξωστρέφεια είναι δυο σημαντικοί παράγοντες που προωθεί ο Δήμος για την ανάδειξη τόσο του οινικού τουρισμού όσο και των τσιπουροκάζανων τα οποία και εντάχθηκαν στα προγράμματα δικτύωσης του Δήμου με εταίρους του στο εξωτερικό.

Αυξημένος ο ειδικός φόρος κατανάλωσης

Ο ειδικός φόρος κατανάλωσης που αφορά στο προϊόν απόσταξης των διήμερων μικρών αποσταγματοποιών, ήδη για φέτος έχει αυξηθεί, και από 1η Αυγούστου του 2022 ο νέος συντελεστής ορίζεται σε 370 ευρώ ανά εκατόλιτρο άνυδρης αιθυλικής αλκοόλης. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να έχουν αυξηθεί και τα κόστη που πληρώνει ένας παραγωγός, ένας αμπελουργός στον καζανιέρη όπου κάνει την απόσταξη. Συνήθως η όλη διαδικασία για την απόσταξη του τσίπουρου διαρκεί 12 ώρες για έναν μικρό παραγωγό, ο δε άμβικας ο οποίος χρησιμοποιείται από τους διήμερους μικρούς αποσταγματοποιούς είναι χωρητικότητας μέχρι 130 λίτρων.

«Η απλή η καζανιά διαρκεί περίπου μιάμιση ώρα» δηλώνει στο GRTimes.gr οινοπαραγωγός της Νάουσας που δραστηριοποιείται και στην απόσταξη τσίπουρου, ενώ η διπλή βράση φτάνει και τις δυόμισι ώρες.

Φέτος, με την αύξηση του ειδικού φόρου, οι καζανιέρηδες έχουν αναγκαστεί να αυξήσουν και αυτοί τις τιμές τους, χρεώνοντας 25 ευρώ/ώρα από τα 15 ευρώ που ίσχυε προ αυξήσεων. Σημειώνεται ότι το καζάνι είναι απαραίτητο να αποτελείται από τον χάλκινο λέβητα, το κάλυμμα, το τόξο και το ψυγείο ή αυλό.

Μεζέδες και τσιπουροκαζανέματα με ‘μέτρο’

«Να καούν τα κάρβουνα και τα καζάνια» φωνάζουν οι συμμετέχοντες που είναι μαζεμένοι στα καζάνια για να αποστάξουν το τσίπουρο. Συμμετείχαμε σε τσιπουροκαζανέματα, πριν να ξεσπάσει η πανδημία, και πραγματικά, η διάθεση όλων όσων συμμετείχαν ήταν κεφάτη, εορταστική, χαρούμενη. Ωστόσο, οι σημερινές καταστάσεις, όπως πληροφορείται το GRTimes.gr δεν αφήνουν περιθώρια ώστε τα τσιπουροκαζανέματα να θυμίζουν τις παλιές καλές εποχές.

Στη μετά covid εποχή, μπορεί, αφενός να επανερχόμαστε σε μια κανονικότητα, ωστόσο, η ατμόσφαιρα που επικρατεί είναι σαφώς πιο χαλαρή. Παρ’ όλα αυτά, κοψίδια και ντόπια λουκάνικα στα κάρβουνα, χειροποίητες πίτες που συνήθως φτιάχνουν οι νοικοκυρές που συμμετέχουν στα καζανέματα, ψητά μανιτάρια και ένα σωρό εκλεκτοί μεζέδες, συνοδεία μουσικής και τραγουδιού συμπληρώνουν τη γιορτή των ρακοκάζανων. Τα οποία ξεκίνησαν στις 10 Οκτωβρίου και ολοκληρώνονται στις 9 Δεκεμβρίου.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:

Θεσσαλονίκη: Έφτασαν τα πρώτα χριστουγεννιάτικα δέντρα από τον Χολομώντα (ΦΩΤΟ-VIDEO)

Θεσσαλονίκη: Έφτασε το χριστουγεννιάτικο δέντρο στην πλατεία Αριστοτέλους (ΦΩΤΟ-VIDEO)

Χαλκιδική: 32.000 χριστουγεννιάτικα έλατα «ταξιδεύουν» από σήμερα προς τα σημεία διακίνησης

 

Δείτε τις ειδήσεις από την Ελλάδα και όλο τον κόσμο στο GRTimes.gr

Ακολουθήστε το GRTimes στο Google News και ενημερωθείτε πριν από όλους

ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ

go-to-top