H Θεσσαλονίκη διεκδικεί την εγκατάσταση σε αυτή, ενός μικρού CERN, ενός Ακτινοθεραπευτικού, Ογκολογικού αλλά και Ερευνητικού Κέντρου της Ν.Α. Ευρώπης, για την καταπολέμηση καρκινικών όγκων με την Αδρονική Μέθοδο, δηλαδή με σωματίδια πρωτονίου και βαρέα ιόντα.
Την προσπάθεια για να έρθει στην Ελλάδα και στη Θεσσαλονίκη ειδικότερα, αυτό το νέο Κέντρο, έχουν αναλάβει δύο δυναμικές προσωπικότητες που πιέζουν για να μη μείνει η χώρα μας εκτός ενός πολύ σημαντικού έργου, που σχεδιάζει το Ινστιτούτο SEEIIST (South East European International Institute for Sustainable Technologies), το οποίο δημιουργήθηκε μετά από πρόταση, το 2016, του πρώην γενικού διευθυντή του CERN, καθ. Herwig Schopper.
Πρόκειται για τον Περιφερειάρχη Κεντρικής Μακεδονίας Απόστολο Τζιτζικώστα και τον πρόεδρο της Τεχνόπολης Θεσσαλονίκης ΑΕ και της ΔΕΘ- Helexpo, Τάσο Τζήκα. Οι κύριοι Τζήκας και Τζιτζικώστας υποστήριξαν στην κυβέρνηση και στον Υφυπουργό υπεύθυνο για την Έρευνα και την Τεχνολογία, Χρίστο Δήμα, την συμμετοχή της Ελλάδας, ως πλήρους μέλους, στην ομάδα των Βαλκανικών κρατών που μετέχουν στη περιφερειακή πρωτοβουλία (SEEIIST), καθένα από τα οποία επιθυμεί διακαώς θα φιλοξενήσει το συγκεκριμένο Κέντρο που αναμένεται ότι θα μπει σε λειτουργία το 2027.
Η διάχυση της πρωτονικής θεραπείας
Η Ελλάδα, να σημειωθεί, επέλεξε το 2017 να συμμετέχει ως παρατηρητής στο SEEIIST και όχι ως μέλος, παρότι η ελληνική επιστημονική και ερευνητική κοινότητα έχει πολυμελή παρουσία στο CERN, στο μεγαλύτερο κέντρο σωματιδιακής φυσικής στον κόσμο. Tότε από ελληνικής πλευράς είχε υποστηριχθεί ότι η πρωτονική θεραπεία είναι ακόμη σε πειραματικό στάδιο, όταν σε όλο τον κόσμο υπάρχουν ίσως και περισσότερα από 60 τέτοια κέντρα, αρκετά και στην Ευρώπη (Αυστρία, Ιταλία, Γερμανία, Σουηδία).
Μπράβο στο “Αριστοτέλειο”
Eυτυχώς τουλάχιστον, που το «Αριστοτέλειο» (ΑΠΘ), σαν ανεξάρτητο ακαδημαϊκό ίδρυμα, αποφάσισε να συμμετάσχει στο πρόγραμμα HITRI (Ηeavy Iron Therapy Research Integration), δείχνοντας ότι η ελληνική επιστημονική κοινότητα θέλει και μπορεί να αποτελεί μέρος της έρευνας για την αντιμετώπιση του καρκίνου και, όχι μόνο να ακολουθεί.
«Η Τεχνόπολη Θεσσαλονίκης, από το 2014 συνεργάζεται με το CERN πάνω σε δύο άξονες: Στον επιστημονικό, προκειμένου να συμβάλλει στην διάδοση των τεχνολογιών του CERN στην Ελλάδα. Στον καθαρώς επιχειρηματικό καθώς υπάρχουν μεγάλα περιθώρια για τις ελληνικές επιχειρήσεις, να αναλάβουν έργα από το πρόγραμμα προμηθειών του CERN», είπε ο κ. Τζήκας
Τις προοπτικές που διανοίγονται από μία γέφυρα συνεργασίας με το CERN, προσπαθεί να αναδείξει ο Περιφερειάρχης Κεντρικής Μακεδονίας, ο κ. Τζιτζικώστας, που θέλει την περιοχή να αναπτυχθεί σε πόλο καινοτομίας . Η Κεντρική Μακεδονία είναι μία από τις λίγες Ευρωπαϊκές Περιφέρειας που έχει υπογράψει σύμφωνο συνεργασίας με το CERN, αρχές του 2017, ενώ έχει ως τώρα διοργανώσει δύο επιχειρηματικές αποστολές στην έδρα του CERN, με τον κ. Τζιτζικώστα να επισημαίνει συχνά τη σημασία αυτής της συνεργασίας.
«Ήμασταν αποφασισμένοι να μην εγκαταλείψουμε τις πολύ μεγάλες δυνατότητες και οφέλη που συνεπάγεται η συμμετοχή της Ελλάδας, ως μέλους, στο SEEIIST. Συντάξαμε μελέτη και πρόταση που παρουσιάσαμε στον αρμόδιο Υφυπουργό, τον κ. Δήμα και σε δεύτερη συνάντηση μαζί του, συζητήθηκε η συμμετοχή της χώρας μας στο SEEIIST- έχει ήδη σταλεί σχετικό αίτημα στο Iνστιτούτο- και, στη συνέχεια, διεκδίκηση της εγκατάστασης του Κέντρου αυτού στη Θεσσαλονίκη, σε υπάρχουσα κατάλληλη έκταση, δίπλα στο νοσοκομείο Παπαγεωργίου», πρόσθεσε ο κ. Τζήκας.
Θεραπευτικό Κέντρο για τον Καρκίνο
Το Ινστιτούτο θα είναι Κέντρο Αδρονικής Θεραπείας και, παράλληλα Βιοιατρικής Έρευνας με τη χρήση Πρωτονίων και Βαρέων Ιόντων. Το Ινστιτούτο θα είναι ένα Περιφερειακό Κέντρο Αριστείας, το οποίο, κάνοντας χρήση τεχνολογιών αιχμής, αφ’ ενός θα παρέχει υπηρεσίες σε ογκολογικούς ασθενείς που θα υποβάλλονται σε αδρονική θεραπευτική αγωγή και συγκεκριμένα σε ακτινοθεραπείες καρκινικών όγκων με τη χρήση πρωτονίων και βαρέων ιόντων και, αφ’ ετέρου, θα λειτουργεί ως κέντρο έρευνας στη Ραδιοβιολογία και στην Ιατρική Φυσική, αξιοποιώντας τις γνώσεις πλειάδας εξειδικευμένων επιστημόνων ( ογκολόγων, πυρηνικών γιατρών, ακτινολόγων, φυσικών, μηχανικών κ.αλ.).
Για τη δημιουργία του Ινστιτούτου, θα απαιτηθεί επένδυση περίπου 200 εκατ. ευρώ, τα μισά από τα οποία θα διατεθούν από την Ε.Ε. Από τα υπόλοιπα 100 εκατ., τα 50 εκατ. θα βάλει η χώρα εγκατάστασης και όσα υπολείπονται, οι χώρες που μετέχουν στη συγκεκριμένη πρωτοβουλία.
Μεγάλο μέρος του κόστους αφορά τον απαιτούμενο επιταχυντή σωματιδίων ( εξ’ ου και Μικρό CERN) και όλα τα συστήματα εξοπλισμού.
Το χρονοδιάγραμμα υλοποίησης του Ινστιτούτου
Για τη λειτουργία του Ινστιτούτου, θα χρειαστούν έξι χρόνια. Ένα έτος προπαρασκευής, τέσσερα για την κατασκευή και ένα ακόμη έτος για τις διάφορες διαδικασίες πριν την έναρξη λειτουργίας του. Σε αυτό θα απασχολούνται 80-83 άτομα προσωπικό, ενώ θα είναι διασυνδεδεμένο με Τμήματα Πανεπιστημίων και Ερευνητικά Κέντρα της Ν.Α. Ευρώπης.
Σύμφωνα με πολλές σχετικές δημοσιεύσεις, η θεραπεία με δέσμες πρωτονίων και ιόντων, είναι αποτελεσματικότερη από τη συμβατική ακτινοθεραπεία, καθώς έχει μεγαλύτερη επίδραση – σε μεγαλύτερο βάθος- στις συμπαγείς νεοπλασίες, ενώ δεν βλάπτει τους γύρω υγιείς ιστούς.
Η θεραπεία αυτή χρησιμοποιείται κυρίως για όγκους που δεν επηρεάζονται από τη συμβατική ακτινοθεραπεία, σε παιδιά, εγκύους, σε όγκους του εγκεφάλου, του κρανίου, της σπονδυλικής στήλης, του άνω αναπνευστικού κ.αλ.
Υπολογίζεται ότι η συγκεκριμένη θεραπευτική μέθοδος είναι κατάλληλη για ένα 10%-15% των καρκινικών όγκων που δεν μπορούν να χειρουργηθούν ή να αντιμετωπισθούν αποτελεσματικά με άλλες μεθόδους.
Εάν το Ινστιτούτο Αδρονικών Θεραπειών εγκατασταθεί στην Ελλάδα, θα εξυπηρετεί ετησίως από 250 έως 500 περιστατικά ( αναλόγως των αιθουσών θεραπείας που θα κατασκευαστούν), από όλη τη Ν.Α. Ευρώπη και στο ¼ του κόστους, που διαφορετικά ανέρχεται κοντά στις 80.000 ευρώ. Από την παροχή υπηρεσιών εκτιμάται ότι θα καλύπτεται το 50% του κόστους λειτουργίας ανά έτος, που συνολικά είναι κοντά στα 10-11 εκατ. ευρώ.
Αν η Ελλάδα εγγραφεί πλήρες μέλος στο SEEIIST, τότε θα μπορεί και η Θεσσαλονίκη να τρέφει ελπίδες για την εγκατάσταση του Ινστιτούτου, σε αυτή.
