Αμοργός: Δίχως πιστούς εορτάζει η Παναγία Χοζοβιώτισσα

Αμοργός: Δίχως πιστούς εορτάζει η Παναγία Χοζοβιώτισσα

Πολιούχος του κυκλαδίτικου νησιού, η μεγαλόπρεπη και εντυπωσιακή μονή της Παναγίας Χοζοβιώτισσας, εορτάζει, σήμερα, ανήμερα των Εισοδίων της Θεοτόκου, κεκλεισμένων των θυρών.

Κείμενο + φωτ.: Ντέπυ Χιωτοπούλου (hiotopoulou@gmail.com)

Τέτοιες μέρες, όλη η Αμοργός θα γιόρταζε με λαμπρότητα τα Εισόδια της Θεοτόκου (21 Νοεμβρίου), μία από τις κυριότερες και μεγαλύτερες Θεομητορικές εορτές του έτους. Θα γιόρταζε το μοναστήρι της, το σπουδαιότερο θρησκευτικό μνημείο του νησιού, η Παναγία η Χοζοβιώτισσα, και θα υποδεχόταν πλήθος πιστών όχι μόνο από το νησί αλλά και από τα γύρω κυκλαδονήσια και απ’ όλη την Ελλάδα.

Φέτος, ωστόσο, λόγω των περιοριστικών μέτρων εξαιτίας της πανδημίας, η μονή εορτάζει κεκλεισμένων των θυρών, δίχως την παρουσία των πιστών, παρά μονάχα του Ηγούμενου πατέρα Σπυρίδωνα, των τριών μοναχών και τριών δοκίμων που ζουν στο μοναστήρι (σ.σ. Η Θεία Λειτουργία μεταδίδεται σήμερα, ανήμερα των Εισοδίων της Θεοτόκου, από τις 6 το πρωί, ζωντανά μέσω του Ραδιοφωνικού Σταθμού της Εκκλησίας της Ελλάδος 89,5 FM, όπως επίσης μεταδόθηκε την παραμονή και ο Εσπερινός).

Κρεμασμένη σε υψόμετρο 300 μ. πάνω από τη θάλασσα, λαξευμένη στα βράχια, στη νότια και απόκρημνη ακτή της Αμοργού, ορατή μόνο από το πέλαγος, η μονή της Χοζοβιώτισσας προκαλεί δέος, θαυμασμό και συγκίνηση μαζί. Η ίδρυσή της συνδέεται με τον αυτοκράτορα Αλέξιο Α’ Κομνηνό (1081 – 1118) ενώ το κτίσιμό της δεν συνταυτίζεται χρονικά με τις εικονομαχίες που ήταν προγενέστερες. Σχετικά με την εικόνα της Παναγίας, λέγεται ότι επί εικονομαχίας, ερρίφθη στη θάλασσα από κάποια ευγενή κυρία της Ασίας ώστε να αποφευχθεί η καταστροφή της. Η παράδοση θέλει η εικόνα εκείνη να έρχεται με βαρκάκι στην Αμοργό, ακριβώς κάτω από το σημείο όπου σήμερα βρίσκεται το περίλαμπρο μοναστήρι.

Το όνομα της μονής και η αρχιτεκτονική της

Όσοι έχετε βρεθεί στο νησί, εκεί όπου γυρίστηκε το «Απέραντο Γαλάζιο» του Λικ Μπεσόν κάνοντας γνωστή την Αμοργό σ’ όλον τον κόσμο, αναμφίβολα, έχετε ανηφορίζει τα 300 περίπου φαρδιά σκαλοπάτια για να φτάσετε στην ιερά μονή της Παναγίας Χοζοβιώτισσας, έναν από τους σπουδαιότερους πυρήνες λατρείας του Αιγαίου.

Το προσωνύμιο «Χοζοβιώτισσα» είναι μάλλον τοπική παραλλαγή που επικράτησε στην Αμοργό έναντι άλλων λόγιων τύπων του ονόματος της μονής που συναντάμε σε διάφορα έγγραφα του αρχείου της, και προέρχεται μάλλον από παραφθορά του «Χοζιβίτισσα» ή «Κοζιβίτισσα».

Είναι ενδιαφέρον, επίσης, ότι οι δυο εικόνες της Παναγίας στο μοναστήρι φέρουν στο ασημένιο «πουκάμισό» τους επιγραφή με το όνομα «Χωζιβίτισσα». Η καταγωγή της εικόνας, σύμφωνα με τη προφορική παράδοση από το Χόζοβο ή Χόζοβα, φαίνεται να συνδέεται με το ελληνορθόδοξο μοναστήρι του Αγίου Γεωργίου του Χοζιβά στο επιβλητικό φαράγγι του Wadi Qilt που βρίσκεται στη Δυτική Όχθη στα εδάφη της Παλαιστίνης.

Σ’ ότι αφορά την κατασκευή του μοναστηριού αποτελεί θαύμα δύναμης θελήσεως και ταυτόχρονα κομψοτέχνημα λευκό, δεμένο με τον σκούρο βράχο. Από πλευράς θέας και αρχιτεκτονικής θεωρείται μοναδικό στον κόσμο. Έχει κτισθεί σε κοίλωμα κάθετου βράχου, απόληξη του όρους Προφήτης Ηλίας, σε ύψος 300 μέτρα από τη θάλασσα. 

Το κτίριο ύψους 40 μέτρων και πλάτους μόλις 5 μέτρων, έχει 8 υπερκείμενους ορόφους που αναπτύσσονται σε μεγαλύτερο πλάτος αξιοποιώντας λειτουργικά τα κοιλώματα του βράχου. Η μικρή πέτρινη σκάλα που οδηγεί στην χαμηλή και στενή είσοδο στη ανατολική πλευρά της μονής, αντικατέστησε την ξυλόσκαλα που σηκωνόταν για να αποτρέψει την εισβολή ανεπιθύμητων επισκεπτών στους δύσκολους καιρούς των πειρατικών επιδρομών. Από την είσοδο ξεκινά η στενή σκάλα που συνδέει τους ορόφους της μονής. Ενδιαφέρον παρουσιάζει η τράπεζα της μονής με την ξύλινη οροφή και το εντυπωσιακό μοναστηριακό τραπέζι.

Στο ανώτερο σημείο του συγκροτήματος βρίσκεται το καθολικό με το κομψό καμπαναριό και την εξαιρετική πανοραμική θέα στο πέλαγος. Φιλοξενεί στο ξυλόγλυπτο τέμπλο του 18ου αιώνα, τη Δεσποτική εικόνα της Παναγίας της «Κτιτόρισσας», που αποκαλείται από τους μοναχούς και «Μαυρομάτα». Στο προσκυνητάριο βρίσκεται η μικρή εικόνα της Παναγίας της «Χοζηβίτισσας» που προσφωνείται και «Ταξιδιώτισσα» και παραμένει κρυμμένη από τα βλέμματα πίσω από το ασημένιο της «πουκάμισο».

Η παράδοση

Μετά την ανεύρεση της εικόνας έπρεπε να φτιάξουν εκκλησία για να στεγασθεί. Όμως η παράδοση λέει ότι την ημέρα κτίζανε και το βράδυ όλα ήταν γκρεμισμένα. Τότε, ο πρωτομάστορας, βλέποντας τη απογοήτευση των συνανθρώπων του, παρακάλεσε την Παναγία να του φανερώσει τον τόπο όπου ήθελε να χτιστεί το μοναστήρι. Την επόμενη μέρα, μια έκπληξη περίμενε τους πιστούς Αμοργιανούς. Πάνω σ’ έναν απόκρημνο βράχο, πολύ ψηλά από εκεί όπου σήμερα είναι χτισμένο το Καμπαναριό, ήταν καρφωμένη η σμίλα (καρφί), με το ζεμπίλι και όλα τα εργαλεία του πρωτομάστορα, δείγμα ότι εκεί ήθελε να ανεγερθεί ο ναός. Το καρφί του πρωτομάστορα έμεινε καρφωμένο στο βράχο μέχρι το 1956, οπότε κι άρχισε η απαλλοτρίωση των κτιρίων του μοναστηριού. Τότε, έπεσε στην αυλή του μοναστηριού και οι πιστοί θεώρησαν το γεγονός σημάδι αντίδρασης της Παναγίας στην απαλλοτρίωση. Η σμίλα βρίσκεται σήμερα σε προθήκη του καθολικού μαζί με τα ιερά λείψανα. Ο ασημένιος πολυέλαιος του 1749 και τα μπρούτζινα μανουάλια είναι αφιερώματα των πιστών.

Να σημειώσουμε, ότι η μονή της Παναγίας Χοζοβιώτισσας απέχει 2 χλμ. από την Χώρα της Αμοργού και υπό κανονικές συνθήκες είναι ανοιχτή πρωί απόγευμα, ενώ τις μεσημβρινές ώρες είναι κλειστή. Στο μοναστήρι λειτουργεί και έκθεση εκκλησιαστικών κειμηλίων.

Θρησκευτικός τουρισμός

Σ’ ότι αφορά τα σχέδια στρατηγικής που εξετάζει η Τουριστική Επιτροπή του Δήμου Αμοργού, υπό την προεδρία της Αντιδημάρχου Τουρισμού Πόπης Δεσποτίδη, συμπεριλαμβάνεται, μεταξύ άλλων, και η προώθηση του θρησκευτικού τουρισμού στο νησί. Πρόσφατα, η κα. Δεσποτίδη πραγματοποίησε διαδικτυακές συναντήσεις με επαγγελματίες από Ινδία, Ηνωμένο Βασίλειο, Γαλλία, Αργεντινή, Ισπανία, Ιταλία, Βουλγαρία και Πολωνία, στο πλαίσιο καμπάνιας ενημέρωσης των μοναδικών στοιχείων ενδιαφέροντος του προορισμού.

«Μέσα από τις ιδιαίτερες έως αντίξοες συνθήκες που επικρατούν στον τουρισμό λόγω της πανδημίας, στην Αμοργό δεν έχουμε σταματήσει να οραματιζόμαστε και να σχεδιάζουμε την καλύτερη δυνατή προβολή του νησιού στις διεθνείς αγορές. Στόχος μας είναι να καταστεί η Αμοργός ο προορισμός που θα αποτελέσει την πρώτη επιλογή χιλιάδων επισκεπτών» αναφέρει η Αντιδήμαρχος Τουρισμού του Δήμου Αμοργού.

Δείτε τις ειδήσεις από την Ελλάδα και όλο τον κόσμο στο GRTimes.gr

Ακολουθήστε το GRTimes στο Google News και ενημερωθείτε πριν από όλους

ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ

go-to-top