Σε πληγή για τον δήμο Θεσσαλονίκης έχουν εξελιχθεί τα τελευταία χρόνια οι διαγωνισμοί για τις προμήθειες υλικών και αναλώσιμων, αλλά και για την εκτέλεση εργασιών.
Στην πλειονότητα των διαγωνισμών εμφανίζεται μόνο μία εταιρία για να κάνει προσφορά, με αποτέλεσμα να μην υπάρχει ανταγωνισμός και ο δήμος να μην μπορεί να εξασφαλίσει ικανοποιητικές εκπτώσεις.
Δύο χαρακτηριστικές περιπτώσεις
Το θέμα συζητήθηκε στη χθεσινή συνεδρίαση της Οικονομικής Επιτροπής, κατά την οποία υπήρχαν δύο τέτοιες περιπτώσεις.
Ο πρώτος διαγωνισμός αφορούσε την προμήθεια βιβλίων συνολικού προϋπολογισμού 85.283 ευρώ, για την κάλυψη των αναγκών όλων των βιβλιοθηκών του δήμου. Σε αυτόν εμφανίστηκε μόνο ένας μειοδότης, ένας εκδοτικός οίκος από την Αθήνα.
Η δεύτερη περίπτωση αφορούσε στην προμήθεια συνολικά έξι αναλώσιμων ειδών (αναλυτές ελέγχου αέριας ρύπανσης, μετεωρολογικά αισθητήρια, μηχανογραφική υποδομή, ροόμετρα, φιάλες, ηχόμετρα, βαθμονομητές) για τις ανάγκες της διεύθυνσης Πρασίνου. Στην ανάθεση με προϋπολογισμό δαπάνης 60.000 ευρώ υπήρξε ενδιαφέρον από έξι εταιρίες, η καθεμιά από τις οποίες όμως “χτύπησε” μόνο ένα είδος.
Μηδαμινές εκπτώσεις
Το αποτέλεσμα της συμμετοχής λίγων εταιριών στους διαγωνισμούς κοστίζει στο δήμο εκατοντάδες χιλιάδες, αν όχι εκατομμύρια ευρώ, ετησίως. Είναι χαρακτηριστικό ότι στις περιπτώσεις κατά τις οποίες εμφανίζεται μόνο ένας μειοδότης η έκπτωση είναι σε μονοψήφιο ποσοστό. Αντιθέτως, όταν υπάρχουν περισσότερες εταιρίες μπορεί να υπάρχουν διαφορές της τάξης του 50% για το ίδιο υλικό!
Το θέμα έθεσε στη συνεδρίαση το μέλος της Οικονομικής Επιτροπής, δημοτικός σύμβουλος της παράταξης «ΠΟΛΗχρωμη Θεσσαλονίκη», Ανδρέας Κουράκης. «Έχω επανειλημμένα θέσει το ζήτημα, γιατί ουσιαστικά έχοντας μόνο μία προσφορά δεν υπάρχει ανταγωνισμός και δεν μπορεί ο δήμος να πετύχει καλύτερες τιμές. Κι αυτό φαίνεται από το γεγονός ότι οι εκπτώσεις που πετυχαίνουμε είναι πολύ μικρές εκπτώσεις της τάξης του 10%», ανέφερε στο GRTimes.gr.
Ο ίδιος μάλιστα έκανε πρόταση στην Οικονομική Επιτροπή να γίνει ερώτημα στη Νομική Υπηρεσία του δήμου, ώστε να διερευνηθεί εάν υπάρχει δυνατότητα διαγωνισμοί στους οποίους εμφανίζεται μόνο ένας μειοδότης να μην κατακυρώνονται, αλλά να επαναπροκηρύσσονται για λόγους δημοσίου συμφέροντος.
Πρόβλημα όλων των δήμων
Το ίδιο πρόβλημα αντιμετωπίζουν σχεδόν όλοι οι δήμοι της χώρας, καθώς βάσει της νομοθεσίας οι οικονομικές υπηρεσίες είναι υποχρεωμένες να θέτουν αυστηρούς όρους στους διαγωνισμούς. Επιπλέον, είναι πάγια πρακτική, κυρίως σε μεγάλους διαγωνισμούς, να μπαίνουν ακόμα πιο “δύσκολοι” όροι, έτσι ώστε να διασφαλιστούν όσο τα δυνατόν καλύτερες υπηρεσίες για τον δήμο.
Ταυτόχρονα, όμως, υπάρχουν υπόνοιες ότι εφαρμόζεται αυτό που στην Ευρώπη χαρακτηρίζεται “εναρμονισμένες πρακτικές”, ότι δηλαδή οι εταιρίες συνεννοούνται μεταξύ τους, ώστε να “χτυπούν” συγκεκριμένα προϊόντα.
Αιτία και η οικονομική κρίση
Όπως είπε στο GRTimes.gr ο πρόεδρος της Οικονομικής Επιτροπής, αντιδήμαρχος Τεχνικών Έργων, Μάκης Κυριζίδης, σχεδόν στο 80% των διαγωνισμών του δήμου εμφανίζονται μία ή το πολύ δύο εταιρίες, γεγονός που εν μέρει οφείλεται και στην οικονομική κρίση.
“Όταν, για παράδειγμα, για έναν διαγωνισμό, όπως αυτόν της προμήθειας των βιβλίων, ζητείται εγγυητική επιστολή ύψους 7.000 ευρώ, τα οποία θα είναι δεσμευμένα για έναν χρόνο, δύσκολα κάποιος θα συμμετάσχει. Επιπλέον, υπάρχουν τουλάχιστον εκατομμύρια ΑΦΜ εταιριών χρεωμένα στην εφορία ή στα ασφαλιστικά ταμεία. Αυτό σημαίνει ότι οι συγκεκριμένες εταιρίες δεν μπορούν να πάρουν φορολογική ή ασφαλιστική ενημερότητα, έγγραφα προαπαιτούμενα για να αναλάβουν το έργο”, τόνισε.
Ο αντιδήμαρχος ανέφερε επίσης ότι ακόμα κι αν επαναπροκηρύσσονταν οι διαγωνισμοί, το πιθανότερο είναι να μην υπήρχαν περισσότερες συμμετοχές. Πρόσθεσε δε ότι οι οικονομικές υπηρεσίες είναι υποχρεωμένες να συμπεριλαμβάνουν τους όρους στις προκηρύξεις και πως για να είναι πιο ευνοϊκό το περιβάλλον για τις εταιρίες, θα πρέπει να υπάρξουν νομοθετικές ρυθμίσεις.
