Eurobank για αύξηση ονομαστικού διαθέσιμου εισοδήματος και πληθωρισμό

Σε κάθε περίοδο (π.χ. τρίμηνο, εξάμηνο, έτος) η διαφορά ανάμεσα στους πόρους που λαμβάνουν τα νοικοκυριά, πρώτον από τη συμμετοχή τους στην παραγωγική διαδικασία (πρωτογενή εισοδήματα) και δεύτερον από το κράτος (μεταβιβαστικές πληρωμές), και στους πόρους που καταβάλουν για φόρους, κοινωνικές εισφορές, τόκους και ενοίκια, ισούται με το διαθέσιμο εισόδημά τους.

Το εν λόγω ποσό διατίθεται για κατανάλωση και αποταμίευση. Όταν το διαθέσιμο εισόδημα υπερβαίνει την κατανάλωση, η αποταμίευση είναι θετική και ο συσσωρευμένος πλούτος μεγεθύνεται. Όταν το διαθέσιμο εισόδημα υπολείπεται της ιδιωτικής κατανάλωσης, η αποταμίευση είναι αρνητική και ο συσσωρευμένος πλούτος συρρικνώνεται.

Σύμφωνα με τους μη χρηματοοικονομικούς λογαριασμούς θεσμικών τομέων της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής (ΕΛΣΤΑΤ), το διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών στην Ελλάδα το 3^ο τρίμηνο 2022 διαμορφώθηκε στα €37,7 δισεκ. σε τρέχουσες τιμές, σημειώνοντας ετήσια αύξηση 10,2% (€3,5 δισεκ.) από 2,1% (€0,7 δισεκ.) το 2^ο τρίμηνο 2022 (μη εποχικά διορθωμένα στοιχεία, βλέπε Σχήμα 1Α).

Σε σταθερές τιμές, δηλαδή σε όρους αγοραστικής δύναμης αγαθών και υπηρεσιών, ο πληθωρισμός (11,5% σε όρους ΕνΔΤΚ) ροκάνισε πλήρως την ονομαστική αύξηση του διαθέσιμου εισοδήματος. Ως εκ τούτου, το πραγματικό διαθέσιμο εισόδημα συρρικνώθηκε σε ετήσια βάση κατά 1,4%, ρυθμός ωστόσο κατά πολύ μικρότερος από τον αντίστοιχο του προηγούμενου τριμήνου (8,3%).

Η ενίσχυση του ονομαστικού διαθέσιμου εισοδήματος των νοικοκυριών το 3^ο τρίμηνο 2022 προήλθε κυρίως από τις συνιστώσες των πρωτογενών εισοδημάτων. Συγκεκριμένα, το λειτουργικό πλεόνασμα / μικτό εισόδημα (ατομικές επιχειρήσεις) αυξήθηκε κατά 11,5% (€1,9 δισεκ.), οι αμοιβές εξαρτημένης εργασίας, υποστηριζόμενες από την αύξηση της απασχόλησης, κατά 5,7% (€1,0 δισεκ.) και το εισόδημα περιουσίας κατά 18,7% (€0,5 δισεκ.). Επιπρόσθετα, πέραν των πρωτογενών εισοδημάτων, θετική ήταν και η συνεισφορά των κοινωνικών παροχών πλην των κοινωνικών μεταβιβάσεων σε είδος (μεταβιβαστικές πληρωμές από το κράτος), καταγράφοντας άνοδο της τάξης του 7,2% (€0,5 δισεκ.).

Τέλος, σε ό,τι αφορά τους λογαριασμούς που εισέρχονται αφαιρετικά στον υπολογισμό του διαθέσιμου εισοδήματος των νοικοκυριών (π.χ. φόροι και κοινωνικές εισφορές), οι τρέχοντες φόροι εισοδήματος και πλούτου αυξήθηκαν σε ετήσια βάση κατά 6,8% (€0,2 δισεκ.), οι κοινωνικές εισφορές μειώθηκαν οριακά κατά 0,4% (€0,03 δισεκ.) και οι λοιπές τρέχουσες μεταβιβάσεις ενισχύθηκαν κατά 17,8% (€0,2 δισεκ.).

Από τα €37,7 δισεκ. του διαθέσιμου εισοδήματος των νοικοκυριών το 3^ο τρίμηνο 2022 τα €36,7 δισεκ. οδηγήθηκαν στην κατανάλωση και το υπόλοιπο €1,0 δισεκ. στην αποταμίευση. Όπως παρουσιάζεται στο Σχήμα 1Β, ο ρυθμός αποταμίευσης των νοικοκυριών διαμορφώθηκε στο 2,6% του διαθέσιμου εισοδήματος από -9,0% και 4,8% το 2^ο τρίμηνο 2022 και το 3^ο τρίμηνο 2021 αντίστοιχα.

Για το σύνολο του 9μηνου Ιανουαρίου-Σεπτεμβρίου 2022, το διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών ανήλθε στα €102,6 δισεκ. από €96,3 δισεκ. το αντίστοιχο διάστημα πέρυσι (+6,5%, +€6,3 δισεκ.), η κατανάλωση στα €105,6 δισεκ., υπερβαίνοντας το διαθέσιμο εισόδημα, από €89,8 δισεκ. (+17,8%, +€16,0 δισεκ.) και η αποταμίευση στα -€3,1 δισεκ. από €6,6 δισεκ. (-€9,8 δισεκ.).

Πίνακας Α1 Βασικά Μακροοικονομικά Μεγέθη της Ελληνικής Οικονομίας
Πραγματικό Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (εποχικά διορθωμένα στοιχεία)
Το 3^ο τρίμηνο 2022 η ετήσια μεταβολή του πραγματικού ΑΕΠ ήταν +2,8% YoY (+7,1% YoY (Q2 2022) και +12,6% YoY (Q3 2021)) και η αντίστοιχη τριμηνιαία μεταβολή ήταν -0,5% QoQ (+0,6% QoQ (Q2 2022) και +3,6% QoQ (Q3 2021))	ΑΕΠ (% YoY, % QoQ) Περίοδος: Q3 2002–Q3 2022 Στοιχεία: τριμηνιαία Μέσος Όρος: -0,1% Διάμεσος: +0,5% Μέγιστο: +14,5% (Q2 2021) Ελάχιστο: -15,6% (Q2 2020) ΑΑ = αριστερός άξονας ΔΑ = δεξιός άξονας Δημοσίευση: 7/12/2022 (προσωρινά στοιχεία) Επομ. δημ.: 7/3/2023
Προβλέψεις για το σύνολο του έτους – Ευρωπαϊκή Επιτροπή, Νοε-2022: 2022 +6,0%, 2023 +1,0%, 2024 +2,0%

Ποσοστό Ανεργίας (εποχικά διορθωμένα στοιχεία)
Τον Δεκέμβριο 2022 το ποσοστό ανεργίας διαμορφώθηκε στο 11,6% (11,6% (11/2022) και 12,9% (12/2021)) και το αντίστοιχο μέσο ετήσιο μέγεθος (μέσος όρος 12 μηνών) ήταν στο 12,4% (12,5% (10/2022) και 14,8% (12/2021))	Ποσοστό Ανεργίας (%) Περίοδος: 12/2004-12/2022 Στοιχεία: μηνιαία Μέσος Όρος: 17,1% Διάμεσος: 17,2% Μέγιστο: 28,1% (7/2013) Ελάχιστο: 7,4% (5/2008) ΑΑ = αριστερός άξονας ΔΑ = δεξιός άξονας ΠΜ = ποσοστ, μοναδ, Δημοσίευση: 1/2/2023 Επομ. δημ.: 2/3/2023
Προβλέψεις για το σύνολο του έτους – Ευρωπαϊκή Επιτροπή, Νοε-2022: 2022 +12,6%, 2023 +12,6%, 2024 +12,1%

Εναρμονισμένος Δείκτης Τιμών Καταναλωτή
Τον Δεκέμβριο 2022 η ετήσια μεταβολή του ΕνΔΤΚ ήταν +7,6% YoY (+8,8% YoY (11/2022) και +4,4% YoY (12/2021)) και η αντίστοιχη μέση ετήσια μεταβολή (μέσος όρος 12 μηνών) ήταν 9,3% YoY (9,0% YoY (11/2022) και 0,6% YoY (12/2021))	ΕνΔΤΚ (% YoY) Περίοδος: 12/2002-12/2022 Στοιχεία: μηνιαία Μέσος Όρος: +1,9% Διάμεσος: +1,6% Μέγιστο: +12,1% (9/2022) Ελάχιστο: -2,9% (11/2013) Δημοσίευση: 12/1/2023 Επομ. δημ.: 15/2/2023
Προβλέψεις για το σύνολο του έτους – Ευρωπαϊκή Επιτροπή, Νοε-2022: 2022 +10,0%, 2023 +6,0%, 2024 +2,4%

Πηγή: Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ), Ευρωπαϊκή Επιτροπή (European Commission), Eurobank Research.

Πίνακας Α2: Δείκτες Οικονομικής Συγκυρίας και Προσδοκιών (υψηλής συχνότητας) της Ελληνικής Οικονομίας
Απασχόληση (σύνολο οικονομίας): +1,9% YoY τον Δεκ-22 από +0,8% YoY τον Νοε-22, +5,4% YoY την περίοδο Ιαν-22 – Δεκ-22 (12Μ) από +6,1% YoY την περίοδο Ιαν-21 – Δεκ-21 (επομένη δημοσίευση: 2/3/2023)	Δείκτης Οικονομικού Κλίματος: 104,9 ΜΔ τον Ιαν-23, +1,4 ΜΔ ΜοΜ και -8,1 ΜΔ YoY τον Ιαν-22 από +2,1 ΜΔ ΜοΜ και -6,4 YoY ΜΔ τον Δεκ-22 (επόμενη δημοσίευση: 27/2/2023)

Δείκτης Όγκου Λιανικού Εμπορίου: +0,7% MoM και +1,0% YoY τον Νοε-22 από -0,9% MoM και -2,3% YoY τον Οκτ-22, +4,6% YoY την περίοδο Δεκ-21 – Νοε-22 (12Μ) από +7,9% YoY την περίοδο Δεκ-20 – Νοε-21 (επομένη δημοσίευση: 28/2/2023)	Δείκτης Εμπιστοσύνης Καταναλωτή: -47,9 ΜΔ τον Ιαν-23, 0,0 ΜΔ ΜοΜ και -7,4 ΜΔ YoY τον Ιαν-23 από +4,0 ΜΔ ΜοΜ και -9,7 YoY ΜΔ τον Δεκ-22 (επόμενη δημοσίευση: 27/2/2023)

Δείκτης Παραγωγής Μεταποίησης: +0,8% MoM και +2,5% YoY τον Νοε-22 από +1,5% MoM και +2,0% YoY τον Οκτ-22, +4,5% YoY την περίοδο Δεκ-21 – Νοε-22 (12Μ) από +8,3% YoY την περίοδο Δεκ-20 – Νοε-21 (επόμενη δημοσίευση: 10/2/2023)	Δείκτης PMI Μεταποίησης: 49,2 ΜΔ τον Ιαν-23, +2,0 ΜΔ ΜοΜ και -8,7 ΜΔ YoY τον Ιαν-23 από -1,2 ΜΔ ΜοΜ και -11,8 ΜΔ YoY τον Δεκ-22 (επόμενη δημοσίευση: 1/3/2023)

Πηγή: Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ), Ίδρυμα Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών (IOBE), S&P Global, Eurobank Research. Σημείωση: ως ΜΔ ορίζουμε τις μονάδες δείκτη και ως MoM και YoY τη μηνιαία και την ετήσια μεταβολή αντίστοιχα.