Η πανδημία επιτείνει τη βία κατά των γυναικών

Η πανδημία επιτείνει τη βία κατά των γυναικών

Ρεπορτάζ: Αλέξανδρος Αλεξιάδης

Σε ακόμη πιο δύσκολες συνθήκες, λόγω της πανδημίας του κορωνοϊού, η φετινή Διεθνής Ημέρα για την Εξάλειψη της Βίας κατά των Γυναικών, που γιορτάζεται όπως κάθε χρόνο στις 25 Νοεμβρίου. Τι λένε στο GRTimes.gr εκπρόσωποι του γραφείου Αντιμετώπισης Ενδοοικογενειακής Βίας της Γ.Α.Δ.Θ και του Συμβουλευτικού Κέντρου Γυναικών Θεσσαλονίκης.

Ρεπορτάζ: Μαρία Σαμολαδά, Αλέξης Αλεξιάδης

Μεγάλο προβληματισμό, τόσο στην Ελλάδα, όσο και σε όλον τον κόσμο προκαλεί η εντατικοποίηση των φαινομένων βίας κατά των γυναικών και ιδίως της ενδοοικογενειακής βίας, με τον ΟΗΕ να συνδέει την αύξηση αυτών των περιστατικών με την πανδημία του κορωνοϊού.

«Με τις υπηρεσίες υγείας να έχουν στραφεί στην αντιμετώπιση των επιπτώσεων του Covid-19, οι δομές στήριξης των γυναικών, όπως καταφύγια ενδοοικογενειακής βίας και γραμμές βοήθειας, έχουν φτάσει στα όρια τους και πρέπει να δοθεί προτεραιότητα στην αντιμετώπιση της βίας κατά των γυναικών», τονίζει μεταξύ άλλων ο ΟΗΕ, στο πλαίσιο της σημερινής Διεθνούς Ημέρας για την Εξάλειψη της Βίας Κατά των Γυναικών.

«Η βία κατά των γυναικών μας αφορά όλες και όλους»

Έχοντας διάφορες μορφές, η βία κατά των γυναικών αποτελεί μια μάστιγα για τις σύγχρονες κοινωνίες και αυτό, παρά τις κατακτήσεις που σε βάθος πολλών χρόνων αποκατέστησαν σε μεγάλο βαθμό νομικά, ηθικά και κοινωνικά τη θέση της γυναίκας. «Η βία κατά των γυναικών μας αφορά όλες και όλους. Συνδέεται με τα έμφυλα στερεότυπα που επικρατούν και λειτουργούν σε βάρος τους» επισημαίνει στο GRTimes.gr, η νομικός του Συμβουλευτικού Κέντρου Γυναικών Θεσσαλονίκης (του Κέντρου Ερευνών για Θέματα Ισότητας-ΚΕΘΙ), Στέλλα Χασιρτζόγλου.

Όπως λέει, το συγκεκριμένο είδος βίας δεν έχει ένα μόνο πρόσωπο και δεν αφορά μόνο το άτομο που την υφίσταται. «Δεν πρόκειται για ατομική υπόθεση, αλλά για κοινωνικό πρόβλημα που απαιτεί τη συνεργασία και κινητοποίηση όλων μας για την αποτελεσματική πρόληψη και καταπολέμησή του. Εκδηλώνεται σε κάθε γωνιά της γης, σε γυναίκες ανεξαρτήτου εκπαιδευτικής, οικονομικής, οικογενειακής ή άλλης κατάστασης» τονίζει.

Από την πλευρά της η Υπαστυνόμος Α` του Γραφείου Αντιμετώπισης Ενδοοικογενειακής Βίας της Γ.Α.Δ.Θ, Αλεξάνδρα Δημοπούλου, λέει στο GRTimes.gr πως ειδικά η ενδοοικογενειακή βία είναι ένα πολυδιάστατο, πολυεπίπεδο και διαχρονικό φαινόμενο, το οποίο αποτελεί ταυτόχρονα μια σοβαρή κοινωνική παθογένεια που μαστίζει τόσο την ελληνική, όσο και τη διεθνή κοινότητα.

Σύμφωνα με την ίδια, τα περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας είναι αυξανόμενα στη σύγχρονη εποχή, μία εποχή γεμάτη κατακτήσεις, πρόοδο και προσπάθειες για διασφάλιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. «Η ενδοοικογενειακή βία, αποτελεί ένα υψίστης σημασίας ζήτημα που επηρεάζει την εύρυθμη λειτουργία της ελληνικής κοινωνίας, θίγει το αξιακό και νομοθετικό της σύστημα και εκφυλίζει το επίπεδο ευζωίας του πληθυσμού, λόγω των επιπτώσεων στη σωματική και ψυχική υγεία δραστών και θυμάτων, προκαλώντας αρνητικές συνέπειες σε πλείστους άλλους κοινωνικοοικονομικούς τομείς» δηλώνει η κα. Δημοπούλου.

Επιτείνει το πρόβλημα η πανδημία του κορωνοϊού

Ποιες είναι όμως οι επιπτώσεις της πανδημίας και πως επιδρά η αλλαγή της καθημερινότητας των πολιτών και όσα βιώνει ο κόσμος τους τελευταίους μήνες; «O περιορισμός κατ’ οίκον και οι περιορισμοί μετακίνησης στα πλαίσια της προσπάθειας για τον έλεγχο εξάπλωσης του ιού, δημιουργούν πρόσφορο έδαφος για πιο συχνά και πιο βίαια περιστατικά κατά των γυναικών» λέει η κα. Χασιρτζόγλου. Τονίζει πως πολλές γυναίκες αναγκάζονται να μείνουν απομονωμένες από το υποστηρικτικό τους περιβάλλον, στο σπίτι, χωρίς εξόδους διαφυγής, με πιο έντονο τον έλεγχο από τον κακοποιητικό σύζυγο, σύντροφο, πατέρα και με επιπλέον επιβαρυντικό παράγοντα, την οικονομική ανασφάλεια που επιφέρει το γενικευμένο κλείσιμο επιχειρήσεων.

Για επηρεασμό της ενδοοικογενειακής βίας από περιόδους κρίσης, όπως η τρέχουσα κάνει λόγο και η κα Δημοπούλου, προσθέτοντας πως η ιδιαιτερότητα της συγκεκριμένης κρίσης «συνίσταται στο γεγονός ότι συνοδεύεται από τη λήψη περιοριστικών μέτρων, που στοχεύουν στην αποτροπή διασποράς της νόσου, γεγονός που φαίνεται να συντελεί στην επίταση του φαινομένου».

Και συνεχίζει η Υπαστυνόμος Α` του Γραφείου Αντιμετώπισης Ενδοοικογενειακής Βίας: «Υπ’ αυτά τα δεδομένα, οι Αστυνομικές Υπηρεσίες επαγρυπνούν κατά τη διάρκεια της πανδημίας για τη διαχείριση των σχετικών περιστατικών, ενώ τα Γραφεία Ενδοοικογενειακής Βίας κατευθύνουν και ενημερώνουν τις υφιστάμενες Αστυνομικές Υπηρεσίες, παρέχοντας οδηγίες, διευκρινίσεις και κάθε απαραίτητη βοήθεια για την αντιμετώπιση του φαινομένου».

Ο ρόλος του Συμβουλευτικού Κέντρου Γυναικών Θεσσαλονίκης στην αντιμετώπιση του φαινομένου

Όπως δηλώνει η κα. Χασιρτζόγλου, το Συμβουλευτικό Κέντρο στο πλαίσιο λειτουργίας του, προσφέρει υπηρεσίες ψυχοκοινωνικής, νομικής και εργασιακής συμβουλευτικής και στήριξης σε ενήλικες γυναίκες ανεξαρτήτως καταγωγής,  οι οποίες υφίστανται ή έχουν υποστεί οποιαδήποτε μορφή βίας (σωματική, ψυχολογική, λεκτική, σεξουαλική) ή/και οποιαδήποτε μορφή κοινωνικού αποκλεισμού, ειδικά όσον αφορά  γυναίκες που ανήκουν σε ευάλωτες κοινωνικές ομάδες. Επίσης δύναται να παραπέμψει σε άλλες αρμόδιες υπηρεσίες και σε ξενώνες φιλοξενίας όπου αυτό απαιτείται.

Στο πλαίσιο των παραπάνω, το Συμβουλευτικό Κέντρο Γυναικών Θεσσαλονίκης – αναφέρει η νομικός του- ανήκει σε ένα Δίκτυο Υποστηρικτικών Δομών της Γενικής Γραμματείας Οικογενειακής Πολιτικής και Ισότητας των Φύλων για την πρόληψη και την καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών το οποίο περιλαμβάνει 42 Συμβουλευτικά κέντρα, 20 Ξενώνες Φιλοξενίας γυναικών και των παιδιών τους και τη Γραμμή Υποστήριξης 15900.

Το κάθε Συμβουλευτικό Κέντρο στελεχώνεται από Σύμβουλο Υποδοχής, Ψυχολόγο/ους, Κοινωνικό/ους Λειτουργό/ους και Νομικό. Επιπλέον το Δίκτυο Δομών υποστηρίζεται από διερμηνείς ειδικά για την εξυπηρέτηση γυναικών προσφύγων.

Η λειτουργία του Συμβουλευτικού Κέντρου και ο τρόπος στήριξης των γυναικών

Πως μπορεί λοιπόν μια γυναίκα να αποταθεί στο Συμβουλευτικό Κέντρο; Όπως λέει η νομικός του, μια γυναίκα μπορεί να ενημερωθεί για αυτό, είτε από το ίντερνετ, είτε από τη γραμμή 15900 είτε από τις εκστρατείες ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης που πραγματοποιούνται σε κοινωνικά δίκτυα και προβάλλονται σε πανελλαδικής εμβέλειας εθνικά κανάλια σε όλη τη διάρκεια του χρόνου. Στη συνέχεια μπορεί να καλέσει στα τηλέφωνα 2310528988 και 2310528984. Εναλλακτικός τρόπος επικοινωνίας σε περίπτωση που δεν μπορεί να τηλεφωνήσει η γυναίκα, είναι και η αποστολή email στο [email protected].

Όταν μια γυναίκα καλέσει το Κέντρο, καταρχάς ενημερώνεται για το πλαίσιο και τον τρόπο λειτουργίας του. Έτσι γνωρίζει τι μπορεί να γίνει για να υποστηριχθεί, ήδη από την υποδοχή, δηλαδή από το πρώτο τηλεφώνημα. Στη συνέχεια και με την συγκατάθεσή της, το Κέντρο κρατάει ένα σύντομο ιστορικό και κάποια δημογραφικά της στοιχεία και  προγραμματίζεται το πρώτο ραντεβού, που γίνεται σύμφωνα με τη διαδικασία, πάντα με τον/την κοινωνική λειτουργό. Από εκεί και πέρα γίνεται η παραπομπή της και στις άλλες ειδικότητες (ψυχολόγοι, νομικός) για την ολόπλευρη και αποτελεσματικότερη στήριξή και ανάλογα βέβαια πάντα με τις ανάγκες της ίδιας της γυναίκας. «Επισημαίνουμε στη γυναίκα ότι εμείς είμαστε φορέας συμβουλευτικός και σε καμία περίπτωση δεν μπορούμε να παρέμβουμε και ότι αν κινδυνεύει άμεσα χρειάζεται να καλέσει την αστυνομία» λέει η κα. Χασιρτζόγλου.

Η συμβολή της Αστυνομίας στην αντιμετώπιση της ενδοοικογενειακής βίας

«Η Ελληνική Αστυνομία, στο πλαίσιο της αποστολής της για την προστασία των συνταγματικά κατοχυρωμένων ατομικών και κοινωνικών δικαιωμάτων των πολιτών, τη διασφάλιση της κοινωνικής ειρήνης και ευταξίας και την εμπέδωση του αισθήματος ασφάλειας στους πολίτες, έχει ως βασική και αδιαπραγμάτευτη προτεραιότητα την εφαρμογή της ισχύουσας νομοθεσίας, για την αντιμετώπιση της ενδοοικογενειακής βίας» τονίζει η εκπρόσωπος του Γραφείου Αντιμετώπισης Ενδοοικογενειακής Βίας της Γ.Α.Δ.Θ.

Ειδικότερα, όπως αναφέρει η ίδια, η Ελληνική Αστυνομία έχει ως κεντρικό άξονα της δράσης της, την προστασία των θυμάτων, τη διερεύνηση της τέλεσης αξιοποίνων πράξεων και τη συλλογή των αποδεικτικών στοιχείων της εγκληματικής πράξης, για τη παραπομπή του δράστη στη δικαιοσύνη. Περαιτέρω, από την πλευρά του συνόλου των Αστυνομικών Υπηρεσιών, είτε με την οίκοθεν ανάληψη πρωτοβουλιών, είτε με την ενεργή συμμετοχή στις πρωτοβουλίες άλλων συναρμόδιων Φορέων, καταβάλλονται προσπάθειες, μέσω της ενημέρωσης και της ευαισθητοποίησης της κοινωνίας, για την πρόληψη του φαινομένου.

Με σκοπό την αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση των περιστατικών ενδοοικογενειακής βίας, αποφασίστηκε η σύσταση και λειτουργία Υπηρεσιών Αντιμετώπισης Ενδοοικογενειακής Βίας, σύμφωνα με το Π.Δ. 37/2019 και συγκεκριμένα, προβλέφθηκε η ίδρυση ενός επιτελικού Τμήματος στο Αρχηγείο της Ελληνικής Αστυνομίας και 72 Γραφείων σε όλη την Επικράτεια, εκ των οποίων δύο λειτουργούν στη Θεσσαλονίκη.

Η λειτουργία των Υπηρεσιών Αντιμετώπισης Ενδοοικογενειακής Βίας έχει ως στόχο σύμφωνα με την κα. Δημοπούλου:

  • Την προστασία και την υποστήριξη των θυμάτων, με έμφαση και στην πρόληψη της δευτερογενούς θυματοποίησης.
  • Την ενθάρρυνση και την καλύτερη διαχείριση των καταγγελιών.
  • Την πρόληψη και την αντιμετώπιση των εγκλημάτων ενδοοικογενειακής βίας.
  • Το συντονισμό όλων των εμπλεκομένων υπηρεσιών και τη συστηματική παρακολούθηση των υποθέσεων.
  • Την εκπαίδευση και την διαρκή επιμόρφωση του προσωπικού της Ελληνικής Αστυνομίας.
  • Την ευαισθητοποίηση των πολιτών.

Στις δε υποθέσεις ενδοοικογενειακής βίας, επιλαμβάνεται το σύνολο των Αστυνομικών Τμημάτων του νομού Θεσσαλονίκης.

Πως μπορώ να απευθυνθώ στην Αστυνομία και τι ακολουθεί;

Στην περίπτωση που κάποιο θύμα διατρέχει κίνδυνο, μπορεί να καλέσει άμεσα στον αριθμό έκτακτης ανάγκης «100» ή να αποστείλει γραπτό μήνυμα στον ίδιο αριθμό, ιδίως σε περιπτώσεις που το θύμα δεν μπορεί να μιλήσει. Επίσης, σε ιδιάζουσες περιπτώσεις, μπορεί να ζητήσει από τρίτο πρόσωπο να επικοινωνήσει με το «100».

«Πέραν των ανωτέρω, το θύμα αλλά και κάθε πολίτης δύναται να μεταβαίνει στο τοπικό Αστυνομικό Τμήμα για να υποβάλει μήνυση ή έγκληση. Επιπλέον, για την παροχή πληροφοριών, κάθε πολίτης μπορεί να επικοινωνεί με το Γραφείο Αντιμετώπισης Ενδοοικογενειακής Βίας. Τα στοιχεία με τα τηλέφωνα και τις ηλεκτρονικές διευθύνσεις όλων των Υπηρεσιών Αντιμετώπισης Ενδοοικογενειακής Βίας, υπάρχουν διαθέσιμα στην ιστοσελίδα της Ελληνικής Αστυνομίας www.astynomia.gr» δηλώνει η εκπρόσωπος του Γραφείου Αντιμετώπισης Ενδοοικογενειακής Βίας.

Κάθε πολίτης, είτε είναι ο ίδιος θύμα ενδοοικογενειακής βίας, είτε είναι άτομο που λαμβάνει γνώση για τη διάπραξη σχετικού αδικήματος, μπορεί να καλεί στον αριθμό έκτακτης ανάγκης «100» ή στο τοπικό Αστυνομικό Τμήμα, για να καταγγείλει το περιστατικό ενδοοικογενειακής βίας.

Ακολουθεί η αποστολή εποχούμενης περιπολίας, για την παροχή της απαιτούμενης βοήθειας-συνδρομής. Ομοίως, κάθε πολίτης δύναται να μεταβεί στις αρμόδιες Αστυνομικές Υπηρεσίες και να υποβάλει μήνυση για περιστατικό ενδοοικογενειακής βίας, ακόμη και αν δεν εμπλέκεται ο ίδιος ως θύμα.

Η καταγγελία περιστατικού ενδοοικογενειακής βίας στις Αστυνομικές Αρχές συνεπάγεται την εκδήλωση συγκεκριμένων ενεργειών, οι οποίες ωστόσο διέπονται σε μεγάλο βαθμό και από τα ειδικότερα χαρακτηριστικά-στοιχεία του κάθε περιστατικού. Ειδικότερα, όταν υποβάλλεται καταγγελία σε Αστυνομική Υπηρεσία για περιστατικό ενδοοικογενειακής βίας, συλλέγεται προανακριτικό υλικό και εκδηλώνονται οι απαιτούμενες ενέργειες, για την προστασία του θύματος και την παραπομπή του δράστη στη δικαιοσύνη.

Ακόμη, στη περίπτωση που το περιστατικό ενδοοικογενειακής βίας καταγγέλλεται από το θύμα, παρέχεται ενημέρωση σχετικά με τα δικαιώματά του, καθώς επίσης για δομές φιλοξενίας και παρεχόμενες υπηρεσίες ψυχοκοινωνικής και νομικής υποστήριξης. Στις περιπτώσεις που απαιτείται, εκδηλώνονται ενέργειες για την παροχή ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης στους εμπλεκομένους (μεταφορά σε νοσοκομείο), ενώ ενημερώνονται οι Εισαγγελικές Αρχές προκειμένου να αποφασίσουν επί τυχόν ειδικότερων ζητημάτων, όταν αυτά ανακύπτουν.

Οι δράσεις του Συμβουλευτικού Κέντρου Γυναικών Θεσσαλονίκης

Σύμφωνα με την κα. Στέλλα Χασιρτζόγλου, οι σύμβουλοι του Κέντρου, εκτός από τις συνεδρίες, συμμετέχουν ενεργά στην ευαισθητοποίηση για το φαινόμενο της βίας με συμμετοχή σε ημερίδες, συνέδρια, εκδηλώσεις. Γίνονται συχνά ενημερώσεις και ευαισθητοποιήσεις σε επαγγελματίες πρώτης γραμμής, όπως π.χ επαγγελματίες υγείας, αστυνομικούς, στελέχη κοινωνικών υπηρεσιών δήμων. Μεγάλο μέρος της δουλειάς του Κέντρου, έχει να κάνει και με τις δικτυώσεις και τις συνεργασίες με φορείς της πόλης.

Αξίζει να σημειωθεί ότι η στήριξη των γυναικών στο Κέντρο συνεχίζεται απρόσκοπτα κατά τη διάρκεια της πανδημίας όπου έχουν  ληφθεί όλα τα απαραίτητα μέτρα προστασίας, σύμφωνα με τις οδηγίες για την αντιμετώπιση του κορωνοϊού covid 19 και της ανάγκης περιορισμού της διάδοσής του. Επιπλέον κατά τη διάρκεια τόσο της προηγούμενης καραντίνας όσο και της τωρινής, το Κέντρο συνεργάζεται με τη Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας με τη συνδρομή και του Κ.Ε.Θ.Ι. και της Γ.Γ.Ο.Π.Ι.Φ. σε περιπτώσεις που απαιτείται άρση απαγόρευσης μετακίνησης των ωφελούμενων γυναικών εκτός νομού προκειμένου για την ασφάλειά τους. Τέλος παρέχεται η δυνατότητα προσωρινής διαμονής των γυναικών θυμάτων ενδοοικογενειακής βίας και των παιδιών τους σε προσωρινά καταλύματα με τα οποία συνεργάζεται η Γ.Γ.Ο.Π.Ι.Φ. σύμφωνα με το υπ’ αριθμ. Α.Π.218/12-11-20 έγγραφο για τη διαδικασία παραπομπής γυναικών θυμάτων ενδοοικογενειακής βίας σε ασφαλείς χώρους διαμονής σε επείγουσες περιπτώσεις.

ΕΛ.ΑΣ: Έχεις Φωνή. Είμαστε δίπλα σου

Τέλος, όπως αναφέρει η κα. Αλεξάνδρα Δημοπούλου, οι πρωτοβουλίες και δράσεις για την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των πολιτών, περιλαμβάνουν αρχικά την επικοινωνιακή καμπάνια του Υπουργείου Προστασίας του Πολίτη «Έχεις Φωνή. Είμαστε δίπλα σου».

Ομοίως από το Αρχηγείο της Ελληνικής Αστυνομίας, με αναρτήσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και στην ιστοσελίδα www.astynomia.gr, παρέχονται οδηγίες για την αντιμετώπιση περιστατικών ενδοοικογενειακής βίας. Επιπλέον πραγματοποιούνται, με πρωτοβουλία ή συμμετοχή της Υπηρεσίας και των λοιπών Αστυνομικών Υπηρεσιών, συναντήσεις, συνεργασίες και εν γένει δράσεις ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης (πραγματοποίηση ομιλιών, συναντήσεων και ημερίδων, διανομή έντυπου ενημερωτικού υλικού κ.λπ.).

Κτίρια και μνημεία θα φωτιστούν πορτοκαλί απόψε

Να σημειωθεί πως απόψε, στο πλαίσιο και της 16ήμερης δράσης κατά της κακοποίησης των γυναικών και σύμφωνα με όσα δήλωσε η πρόεδρος της Σοροπτιμιστικής Ένωσης Ελλάδος, Μερόπη Ορφανού στη Μαρία Σαμολαδά και στην εκπομπή «Θεσσαλονίκη μου, καλημέρα», στον Real Fm, κτίρια και μνημεία σε όλη τη χώρα θα φωτιστούν με το πορτοκαλί χρώμα.

Η κεντρική φωτογραφία του άρθρου είναι από την καμπάνια του ΟΗΕ για την εξάλειψη της βίας κατά των γυναικών.

Δείτε τις ειδήσεις από την Ελλάδα και όλο τον κόσμο στο GRTimes.gr

Ακολουθήστε το GRTimes στο Google News και ενημερωθείτε πριν από όλους

ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ

go-to-top