Η κουλτούρα του βιασμού…στη μικρή οθόνη

Η κουλτούρα του βιασμού…στη μικρή οθόνη

Ρεπορτάζ: Στέλλα Βενέρη

Για την Ελένη, για τον Ζακ, για τον Βαγγέλη, τα σχόλια περί «αδειάσματος του πακέτου» -πακέτου που διαφοροποιείται στην κάθε περίπτωση – πήραν «σάρκα και οστά» και έγιναν πράξη. Η ελληνική κοινωνία θρηνεί δεκάδες θύματα της καταδικαστέας, νομικά και ηθικά, κουλτούρας της βίας και του βιασμού. Προφίλ ανθρώπων-θυτών που συναντά κανείς καθημερινά, έκαναν την εμφάνισή τους – για ακόμη μια φορά- και στη μικρή οθόνη.

Εκατοντάδες κραυγές απόγνωσης έχουν από χθες το βράδυ «κυριεύσει» τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μετά το περιστατικό που σημειώθηκε σε γνωστό τηλεπαιχνίδι με έναν από τους παίκτες, που ακούει στο όνομα Αντώνης, να λέει χαρακτηριστικά ότι «με τις γκόμενες πάω με μία κάθε μέρα για να αδειάζει το πακέτο αλλιώς έχει βιασμό».

Καμία ανοχή στην κουλτούρα του βιασμού

«Το είπε φυσικά και κανονικοποιημένα. Έχουμε χυδαίες, σεξιστικές δηλώσεις ενός επίδοξου βιαστή. Αν δεν είναι αυτό ρητορική μίσους, αν δεν είναι αυτό τροπή στο έγκλημα του βιασμού, τότε τι είναι;» διερωτάται χαρακτηριστικά η Δήμητρα Κογκίδου, πρόεδρος της Επιτροπής Ισότητας των Φύλων του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, μιλώντας στο GRTimes.gr.

“Τέτοιες απόψεις και συμπεριφορές δεν θα έπρεπε σε καμία περίπτωση να είναι ανεχτές γιατί συντηρούν τον σεξισμό, συντηρούν τις διακρίσεις με βάση το φύλο και την κουλτούρα του βιασμού. Προφανώς προωθούν επικίνδυνα πρότυπα, προφανώς κανονικοποιούν απόψεις που οδηγούν σε πρακτικές έμφυλης βίας” απαντά η κα. Κογκίδου.

Στη ζυγαριά…των ευθυνών

Φαινόμενο κοινωνικής παθογένειας, φαινόμενο καταδικαστέο, φαινόμενο μιας αλυσίδας ενωμένης με κρίκους που, όπως φαίνεται, η κουλτούρα της τηλεθέασης κρατά σφιχτά δεμένη, με απώτερο στόχο τα κοντέρ να χτυπήσουν “κόκκινο”. «Να το πάρουμε λίγο από την αρχή» αναφέρει η κα. Κογκίδου «η παραγωγή επέλεξε έναν δηλωμένο ομοφοβικό, μισογύνη, χονδροφοβικό άνδρα για την τηλεθέαση. Έναν εν δυνάμει κακοποιητή. Δεν επιλέχθηκε τυχαία, όπως και όλοι οι υπόλοιποι παίχτες του ριάλιτι. Ακριβώς γι’ αυτόν τον λόγο μπήκαν, λόγω του προφίλ τους. Σημειωτέο δε ότι για να επιλεχθούν τέτοιοι άνθρωποι, υπάρχει και το αντίστοιχο κοινό. Άνθρωποι δηλαδή που τους ενοχλούν οι λοατκι κοινότητες, που δεν τους αρέσουν οι χοντρές γυναίκες, που «φταίει το θύμα γιατί φόρεσε προκλητικά ρούχα», επισημαίνει η πρόεδρος της Επιτροπής Ισότητας των Φύλων του ΑΠΘ.

Η δήλωση αυτή εν έτη 2020 – όπως και σε οποιοδήποτε άλλη χρονική στιγμή- είναι αποτρόπαια, και δεν αποτελεί καν θέμα συζήτησης. Το ενδιαφέρον όμως στρέφεται προς την κατεύθυνση εκείνη που αναφέρει τα κριτήρια βάσει των οποίων επιλέγονται να αναπαράγονται τέτοιου είδους εκπομπές και για ποιον λόγο.

«Υποπτεύομαι αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι έχει γίνει μια αλλαγή στρατηγικής στα ριαλιτι, τα οποία ακολουθούν πρότυπα Αμερικής και η υφολογίας τους εστιάζει στο προφίλ των χαρακτήρων που συμμετέχουν. Δηλαδή η επιλογή των παιχτών γίνεται με πολύ συγκεκριμένα κριτήρια ταυτότητας που οδηγούν σε σύγκρουση. Είναι δεδομένο ότι θα συγκρουστούν δυο άνθρωποι που είναι εκ διαμέτρου αντίθετοι και μάλλον λίγο ακραίοι στις αντιλήψεις τους. Δεν είναι ότι ο παίχτης αυτός είναι ένας παραδοσιακός άντρας, είναι ξεκάθαρο ότι εδώ διαφημίζει έναν εν δυνάμει βιασμό, δεν μιλάμε για απλή παραδοσιακή αντρική ταυτότητα. Αυτό είναι το κρίσιμο. Υπάρχουν αυξημένα και πιο έντονα περιστατικά βίας εναντίον των γυναικών τα οποία δεν τα είχαμε παρατηρήσει με αυτή τη μορφή στο παρελθόν. Είναι τόσο ακραία βία που σε εντυπωσιάζει και που “φλερτάρει” με ακραίες μορφές εγκληματικότητας» σχολιάζει ο Βασίλης Βαμβακάς, Αναπληρωτής Καθηγητής στο Τμήμα Δημοσιογραφίας και Μέσων Μαζικής Επικοινωνίας του ΑΠΘ.

Με απόφαση της παραγωγής, ο παίχτης του reality αποχώρησε. Τι γίνεται όμως με τους άλλους δύο παίχτες που συνομιλούσε, που άκουγαν και δεν αντιδρούσαν; Τι γίνεται με όσους αναπαράγουν τέτοια πρότυπα;

«Θέλω να πιστεύω ότι ακόμα και αν δεν υπήρχε όλη αυτή η κατακραυγή στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, δεν θα επέλεγε και πάλι η εκπομπή να δείξει το συγκεκριμένο περιστατικό σε μονταρισμένο επεισόδιο. Αν δεν γινόταν viral το απόσπασμα αυτό, αν τα πολιτικά κόμματα και οργανώσεις δεν έκαναν καταδικαστικές τοποθετήσεις, αν δεν υπήρχε παρέμβαση σε ανώτατο κυβερνητικό επίπεδο, αν δεν αποσύρονταν ορισμένοι χορηγοί, θα υπήρχε αυτή η εξέλιξη; Και ξαναλέω όλα αυτά μετά τις αντιδράσεις, τότε τον έδιωξαν. Ακόμα και η εκπομπή να διακοπεί, δυστυχώς η κουλτούρα του βιασμού είναι διάχυτη».

Μηδενική ανοχή στην κουλτούρα του βιασμού

Και από το περιστατικό της μικρής οθόνης, στην «ανακύκλωση» του φαινομένου στην κοινωνία. Mηδενική ανοχή στην κουλτούρα του βιασμού. “Υπάρχει ένα θέμα που είναι πολύ πιο σοβαρό, το γεγονός ότι είναι διάχυτη στη κοινωνία μας, η κουλτούρα του βιασμού. Και το λέω αυτό γιατί είχα διαβάσει στο ευρωβαρομετρο ότι στην Ελλάδα ένας στους τρεις συμπολίτες μας αποδέχεται τον βιασμό υπό ορισμένες συνθήκες. Δηλαδή πιστεύει ότι η σεξουαλική συνεύρεση χωρίς συναίνεση μπορεί να είναι δικαιολογημένη. Αν η γυναίκα βρίσκεται κάτω από την επήρεια μέθης ή ουσιών ή φοράει προκλητικά ρούχα ή αν έχει συνοδεύσει τον άλλο στο σπίτι ή αν περπατά μονή της. Όταν λοιπόν ένα τόσο σημαντικό ποσοστό της κοινωνίας μας δεν καταδικάζει τη σεξουαλική βία τότε καταλαβαίνετε ότι μεγαλώνουν δεκάδες άντρες και γυναίκες μέσα σε μια τέτοια νοοτροπία. Οι μεν άντρες ότι έχουν το προνόμιο να επιβάλλουν την εξουσία στις γυναίκες, αλλά και σε άλλους που θεωρούν κατωτέρους, και οι γυναίκες δε να κατακλύζονται από αισθήματα ντροπής και ενοχής” υπογραμμίζει η κα. Κογκίδου.

Σεξουαλική δραστηριότητα χωρίς συναίνεση είναι βιασμός

Σε όλες αυτές τις πρακτικές που είτε αποδέχονται, είτε αιτιολογούν, είτε υποστηρίζουν με άμεσο ή έμμεσο τρόπο, -ή ακόμα και ανέχονται- τη σεξουαλική βία  “ευτυχώς αντιδράσαμε” τονίζει η κα. Κογκίδου. Και προσθέτει “είναι λάθος να επικεντρωνόμαστε στον κάθε παίχτη ριαλιτι ή στην κάθε εκπομπή. Αποτελεί σφάλμα μας να επικεντρωνόμαστε μόνο στα άτομα που την ασκούν ή είναι εν δυνάμει κακοποιητές και να παραβλέπουμε την επίδραση που έχει στην κοινωνία μας. Και εννοείται ότι σε καμία περίπτωση την ευθύνη για την βία δεν την έχουν τα άτομα που την βιώνουν. Πρέπει να δουλέψουμε σε όλα τα επίπεδα. Να περάσει στη λογική της κοινωνίας μας ότι η ελεύθερη συναίνεση είναι υποχρεωτική κάθε φορά. Σεξ χωρίς συναίνεση είναι βιασμός, οποιαδήποτε σεξουαλική δραστηριότητα δεν εμπεριέχει την ελεύθερη συναίνεση είναι βιασμός. Πρέπει να υιοθετήσουμε αυτή τη κουλτούρα”.

Η κεφαλαιοποίηση της ρητορικούς βίας και μίσους

“Δεν θέλω να φανταστώ ότι θα τον φιλοξενήσουν διάφορες εκπομπές τον παίχτη που έφυγε. Ωστόσο φοβάμαι ότι θα γίνει, όπως και σε άλλες περιπτώσεις στο παρελθόν. Έχει κεφαλαιοποιηθεί αυτή η ρητορική βίας και μίσους. Ήδη κυκλοφορεί το βίντεο της αποχώρησης. Όταν δώσεις βήμα στον εκπρόσωπο αυτού του φαινομένου, ενός ανθρώπου που έχει αυτό το προφίλ, που κάνει ρητορική βίας και μίσους, που έχει δηλώσει εν δυνάμει βιαστής, ουσιαστικά τον απενεχοποιείς. Δηλαδή τι θα βγει να μας πει ότι έκανε λάθος; Ότι είναι από καλή οικογένεια; Ότι παρεξηγήθηκε; Χρειάζεται πολλή δουλειά από τη κοινωνία μας σε όλα τα επίπεδα, συμπεριλαμβανομένων και των ΜΜΕ» καταλήγει η κα. Κογκίδου.

Διαβάστε επίσης:

Αποκαλυπτικά στοιχεία για τους βιασμούς στην Ελλάδα – Έρευνα GrTimes (Πίνακες)

Βασανιστήρια: Μια απάνθρωπη πραγματικότητα

Trafficking: Η σύγχρονη μορφή δουλείας

Δείτε τις ειδήσεις από την Ελλάδα και όλο τον κόσμο στο GRTimes.gr

Ακολουθήστε το GRTimes στο Google News και ενημερωθείτε πριν από όλους

ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ

go-to-top