Πώς θα καταλάβετε αν το παιδί σας έχει κακοποιηθεί σεξουαλικά – Η ημερίδα που “ανοίγει στόματα”

Πώς θα καταλάβετε αν το παιδί σας έχει κακοποιηθεί σεξουαλικά – Η ημερίδα που “ανοίγει στόματα”

Με σύνθημα “κάντε ησυχία όταν τα παιδιά κοιμούνται και όχι όταν τα βιάζουν”, διοργανώνεται διαδικτυακή ημερίδα με θέμα την σεξουαλική κακοποίηση παιδιών και εφήβων. Η πρόεδρος της Ένωσης Ελευθεροεπαγγελματιών Παιδιάτρων του Ν. Θεσσαλονίκης, Όλγα Τζέτζη, μιλά στο GRTimes για το πώς γονείς, καθηγητές και γιατροί μπορούν να αντιληφθούν αν ένα παιδί έχει κακοποιηθεί σεξουαλικά, αλλά και την ενδεχόμενη συμπεριφορά του θύτη.

Συνέντευξη: Νεκταρία Ψαράκη στην Όλγα Τζέτζη

Με αφορμή τις υποθέσεις σεξουαλικής βίας και κακοποίησης παιδιών που είδαν πρόσφατα το φως της δημοσιότητας, η Ένωση Ελευθεροεπαγγελματιών Παιδιάτρων εγκαινιάζει ένα νέο τρόπο επικοινωνίας, διαλόγου και τεκμηριωμένης ενημέρωσης και συζητά με γονείς, παιδιάτρους και άλλους ειδικούς επιστήμονες για τη σεξουαλική κακοποίηση, στην διαδικτυακή ημερίδα με τίτλο «Σεξουαλική Κακοποίηση Παιδιών και Εφήβων: Από Την Πρόληψη Ως Την Αντιμετώπιση. Ο Ρόλος Του Παιδιάτρου», που θα πραγματοποιηθεί την Κυριακή, 18/04, 10:00 – 14:00.

Η πρόεδρος της Ένωσης, Όλγα Τζέτζη, μιλά στο GRTimes για τη σεξουαλική κακοποίηση ανηλίκων, δίνοντας χρήσιμες πληροφορίες για το περιεχόμενο της ημερίδας, αλλά και για το ποια “σημάδια” στο παιδί σημαίνουν ότι ενδεχομένως να έχει πέσει θύμα σεξουαλικής κακοποίησης. Ακόμα, μιλά για τη συμπεριφορά του θύτη, αλλά και για το πώς μπορούμε να προλάβουμε το συμβάν, ή την αποσιώπησή του.

Επιλέξατε ως θέμα την σεξουαλική κακοποίηση επειδή είναι ένα ζήτημα που απασχολεί την επικαιρότητα ή επειδή το φαινόμενο στις μέρες μας έχει ενταθεί; 

Ως ένωση, θελήσαμε να κάνουμε μία συζήτηση, μία ενημέρωση ανοιχτή προς το κοινό. Η σεξουαλική κακοποίηση είναι ένα κοινωνικά ευαίσθητο ζήτημα και σε συνδυασμό με όλα αυτά που βγαίνουν στην επιφάνεια, θελήσαμε να ευαισθητοποιήσουμε το κοινό. Επομένως η επιλογή του θέματος έγινε ξεκάθαρα με κριτήρια επικαιρότητας. Θέλω να τονίσω ότι η ημερίδα μας είναι αφιερωμένη στους γιατρούς που έχουν χάσει την μάχη με τον κορωνοϊό και στόχος της είναι να συνενώσει την ιατρική κοινότητα με τον δήμο, τους γονείς και τους επαγγελματίες ψυχικής και σωματικής υγείας που ασχολούνται με το παιδί και τον έφηβο.

Ποιες είναι οι ενδείξεις σε ένα παιδί ή σε έναν έφηβο που ίσως σημαίνουν ότι έχει κακοποιηθεί σεξουαλικά;

Τα σημάδια είναι πολλά και έχει μεγάλη αξία ότι στην ημερίδα μας θα έχουμε και έναν ψυχίατρο. Ένα σημάδι μπορεί να είναι η “υπερβολική” χρήση λέξεων που συνήθως χρησιμοποιούν οι ενήλικες όταν αναφέρονται στο σώμα και στα γεννητικά όργανα. Άλλο σημάδι, μπορεί να είναι ο υπερβολικός φόβος του παιδιού να μείνει μαζί με κάποιο άτομο στο χώρο. Άλλο, μπορεί να είναι η ενούρηση, ή η πτώση της απόδοσης στο σχολείο, ή οι διαταραχές της όρεξης, ενώ στα μεγαλύτερα παιδιά βλέπουμε μώλωπες σε διαφορετικά σημεία του σώματος, τάσεις φυγής από το σπίτι ή και ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη. Η συμπεριφορά επίσης, είναι πολύ σημαντική. Μπορεί το παιδί ξαφνικά να σταματήσει να μιλάει τόσο συχνά όσο μιλούσε, ή να γίνει ευερέθιστο. Είναι σημαντικό να τονίσουμε ότι τα νούμερα της παιδικής κακοποίησης στη χώρα μας είναι σκοτεινά. Δεν έχουμε σαφή εικόνα. Μικρό ποσοστό παιδιών βρίσκουν το θάρρος να μιλήσουν, και όταν επιτέλους το κάνουν, είναι πλέον ενήλικες και το έγκλημα μπορεί να έχει παραγραφεί. Χαρακτηριστικό είναι όμως ότι το 1/4 των περιπτώσεων δεν αποκαλύπτεται ποτέ, ενώ τα κορίτσια πέφτουν θύματα συχνότερα από τα αγόρια. Η αναλογία είναι πέντε κορίτσια προς δύο αγόρια.

Πώς μπορούμε να αναγνωρίσουμε τον κακοποιητή; Με ποιον τρόπο χειραγωγεί το θύμα, με αποτέλεσμα τα στόματα να μένουν “ερμητικά κλειστά”, ακόμη και για ολόκληρες δεκαετίες;

Ο κακοποιητής έχει ένα ειδικό προφίλ και μία ειδική ψυχοσύνθεση. Πολλές φορές ο ίδιος ο δράστης έχει υπάρξει θύμα. Ένα παιδί, ή ένας έφηβος που έχει υποστεί είτε σεξουαλική παρενόχληση, είτε σεξουαλική κακοποίηση, αν δεν του δοθεί η κατάλληλη υποστήριξη, υπάρχει πιθανότητα να γίνει θύτης. Στο 70% των περιπτώσεων σεξουαλικής κακοποίησης ανηλίκων, ο θύτης είναι γνωστό πρόσωπο του θύματος, ενώ στο 30% των περιπτώσεων, ανήκει στην ίδια την οικογένεια. Ο δράστης έχει ειδικούς τρόπους ώστε να πλησιάσει το θύμα. Μία τακτική, είναι να δημιουργεί ενοχές, ειδικά όταν το θύμα είναι μικρής ηλικίας. Είναι συχνό το “εγώ σε αγαπάω και αυτό εδώ θα είναι το μυστικό μας που δεν πρέπει να μάθει κανείς”. Πιθανότατα δελεάζει το νεαρό θύμα με δώρα και αν αυτού του είδους οι ανταμοιβές δεν “πιάσουν”, χειρίζεται το θύμα με τον φόβο, εξαπολύοντας απειλές, λέγοντας ότι “αν μιλήσεις θα πάθει κακό η οικογένειά σου”. Το θύμα νιώθει υπεύθυνο και δεν μιλάει ποτέ. Άλλη τακτική, σε μεγαλύτερη ηλικία, είναι το να προσπαθήσει να κερδίσει την εμπιστοσύνη του θύματος. Συχνά λένε ότι “εγώ θα σε βοηθήσω στην επαγγελματική σου πορεία” και αν δεν πείσουν, αρχίζουν οι εκβιασμοί του τύπου “μην τολμήσεις και μιλήσεις”, πράγμα που πιάνει τόπο όταν ο θύτης έχει εξουσία.

Μπορούμε να προλάβουμε τα περιστατικά σεξουαλικής κακοποίησης ή έστω, μπορούμε να εκπαιδεύσουμε ένα παιδί ώστε να μιλήσει σε περίπτωση που βιώσει κάτι τέτοιο;

Είναι πολύ σημαντικό από την πρώτη ηλικία να δώσουμε τα κατάλληλα εφόδια στο παιδί μας ώστε να μπορεί να αναγνωρίσει τις άσχημες, κακοποιητικές συμπεριφορές, να αναγνωρίζει τους σκοπούς του κάθε αγγίγματος και να μάθει να προστατεύει το σώμα του, μαθαίνοντάς του από νωρίς ότι του ανήκει και κανείς δεν μπορεί να το εκμεταλλεύεται. Κυρίως, να μεστώσει μέσα του ότι δεν υπάρχει κανένας λόγος να κρατάμε μυστικά από την οικογένεια. Η πρόληψη ξεκινάει μέσα από το σπίτι, αλλά και από το σχολείο, γι’ αυτό έχει τεθεί και η πρόταση ώστε το μάθημα της σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης να ενταχθεί στα σχολεία από πολύ μικρή ηλικία. Πιστεύουμε ότι η πρόληψη είναι ιδιαίτερα σημαντική και για αυτό τον λόγο το πρώτο σκέλος της ημερίδας, αφιερώνεται αποκλειστικά σε αυτήν και είναι διαθέσιμο για όλους. Το δεύτερο κομμάτι της ημερίδας, θα αφορά στην διάγνωση και στην αντιμετώπιση και θα μπορούν να συμμετέχουν εκτός από γιατρούς ψυχολόγοι, κάνοντας προεγγραφή σε σχετική φόρμα. Στο δεύτερο μέρος της ημερίδας, ο στόχος είναι να αναλύσουμε το πώς μπορούν να συνεργαστούν οι ειδικότητες που ασχολούνται με το παιδί ή τον έφηβο, ώστε αυτά να βοηθηθούν πολυπλεύρως.

Έχουν αυξηθεί τα περιστατικά σεξουαλικής κακοποίησης στα παιδιά τις ημέρες του εγκλεισμού;

Αυτό είναι ένα θέμα που θα αναδειχθεί. Έχουν αυξηθεί τα περιστατικά κατά πολύ. Πρώτον, επειδή το παιδί μένει πιο πολύ στο σπίτι με τον δράστη, δεύτερον, επειδή το παιδί περνάει πολύ μεγάλο χρόνο πλέον στο διαδίκτυο, με αποτέλεσμα να αυξάνονται τα περιστατικά διαδικτυακής σεξουαλικής εκμετάλλευσης και τρίτον, επειδή το παιδί έχει αποστασιοποιηθεί από έναν ενήλικα που θα μπορούσε να μιλήσει, όπως έναν εκπαιδευτικό.

Ποιο είναι το διακύβευμα της ημερίδας;

Πρέπει να γίνει στόχος της κοινωνίας να “ανοίγουν στόματα” σε υποθέσεις που αφορούν σεξουαλική κακοποίηση, βιασμό, παιδοφιλία και άλλα. Σκοπός είναι να μιλήσουμε για ένα θέμα διαχρονικό και επίκαιρο, που απασχολεί την κοινωνία, αλλά προσπαθεί να κρύψει. Συνήθως χρησιμοποιώ τον απόλυτα περιγραφικό στίχο: “Έχε το νου σου στο παιδί, αν σώσεις το παιδί υπάρχει ελπίδα” και εμείς κινούμαστε προς αυτή την κατεύθυνση, οργανώνοντας μία ημερίδα με παιδοψυχιάτρους, κοινωνικούς λειτουργούς, εισαγγελέα ανηλίκων, ιατροδικαστή, παιδιάτρους, ψυχολόγους και άλλους. Με σύνθημα “κάντε ησυχία όταν τα παιδιά κοιμούνται, όχι όταν τα βιάζουν”, κάνουμε ένα βήμα προς την αλλαγή.

Πώς θα παρακολουθήσετε την ημερίδα

Η ζωντανή διαδικτυακή ημερίδα με θέμα “Σεξουαλική Κακοποίηση Παιδιών και Εφήβων: Από την Πρόληψη ως την Αντιμετώπιση. Ο Ρόλος του Παιδιάτρου” που θα πραγματοποιηθεί την Κυριακή 18/04/2021 στις 10 π.μ. , διοργανώνεται από την Ένωση Ελευθεροεπαγγελματιών Παιδιάτρων Ν. Θεσσαλονίκης υπό την αιγίδα του Δήμου Θεσσαλονίκης, του Ιατρικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης, της Παιδιατρικής Εταιρείας Βορείου Ελλάδος, της Ελληνικής Εταιρείας Κοινωνικής Παιδιατρικής και Προαγωγής της Υγείας και του Οργανισμού Βρεφικής, Παιδικής και Οικογενειακής Μέριμνας (ΟΒΡΕΠΟΜ).

Το πρώτο μέρος θα μεταδοθεί με live streaming μέσα από την επίσημη σελίδα της Ένωσης Ελευθεροεπαγγελματιών Παιδιάτρων Ν. Θεσσαλονίκης στο Facebook καθώς και από την επίσημη σελίδα της Πηγής Παιδείας σε Facebook και ΥοuTube.

Δείτε τις ειδήσεις από την Ελλάδα και όλο τον κόσμο στο GRTimes.gr

Ακολουθήστε το GRTimes στο Google News και ενημερωθείτε πριν από όλους

ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ

go-to-top