Αναστενάρια: Πυροβασία στα κάρβουνα ύστερα από δυο χρόνια

Αναστενάρια: Πυροβασία στα κάρβουνα ύστερα από δυο χρόνια

Έπειτα από δυο χρόνια απουσίας από την πυρά, το έθιμο των Αναστενάρηδων ετοιμάζεται να αναβιώσει, σήμερα, των Αγίου Κωνσταντίνου και Ελένης. Οι Αναστενάρηδες προετοιμάζονται και ήδη από τις αρχές του μήνα νιώθουν μια ανεξήγητη αναστάτωση. Χωρίς συγχρωτισμό και τηρώντας μέτρα ασφαλείας, όπως πληροφορείται το GRTimes.gr στα κονάκια σε Λαγκαδά, Μελίκη Ημαθίας, Αγία Ελένη Σερρών, Κερκίνη και Μαυρολεύκη Δράμας θα ηχήσει η θρακιώτικη λύρα, η γκάιντα και το νταούλι.

Της Ντέπυς Χιωτοπούλου ([email protected])

Ένα πανάρχαιο έθιμο το οποίο αναβιώνει 21 Μαΐου, ανήμερα των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης, 22 και 23 του μήνα, όπως φαίνεται, απόψε θα οδηγήσει τους Αναστενάρηδες στα κονάκια τα οποία είναι στολισμένα με τις εικόνες των αγίων – τα πολυτιμότερα κειμήλια τους. Τις «Χάρες» και τους «Παππούδες» όπως τις ονομάζουν και τις τοποθετούν μέσα στην «ποδιά» -υφασμάτινη σακούλα-, από την οποία κρέμονται αφιερώματα και μεταλλικά κουδουνάκια. Οι εικόνες έχουν μακριά λαβή στο κέντρο της βάσης τους και καλύπτονται με φύλλο χρυσού ή ασημιού.

Στο κονάκι φυλάσσονται και τα «αμανέτια» (τάματα) κόκκινα μαντήλια, τα οποία κι αυτά θεωρούνται ιερά και ισοδύναμα με τις «Χάρες». Οι οργανοπαίχτες με τη θρακική λύρα και το νταούλι βοηθούν τους αναστενάρηδες στο να αυτοσυγκεντρωθούν και να προετοιμαστούν κατάλληλα ψυχικά για τον χορό. Υποστηρίζεται, ότι η έντονη μουσική και ο ρυθμός των οργάνων, παίζουν ιδιαίτερο ρόλο στη ψυχολογική τους προετοιμασία.

Σχετικά με το έθιμο, με την ανταλλαγή των πληθυσμών μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, το 1919 και στη συνέχεια το 1922, οι κάτοικοι από τη βορειοανατολική Θράκη, και συγκεκριμένα από τα χωριά Κωστί και Μπροντίβο –σημερινό Μπροντίλοβο στη νοτιοανατολική Βουλγαρία-, εγκαταστάθηκαν σε διάφορα μέρη της Ελλάδας, κυρίως στη Μακεδονία, όπου με άλλα στοιχεία του λαϊκού τους πολιτισμού μετέφεραν και τα Αναστενάρια.

Έτσι λοιπόν, φέτος, η φωτιά θα ανάψει, ωστόσο για το εάν και πόσοι αναστενάρηδες θα είναι έτοιμοι να πυροβατήσουν στα αναμμένα κάρβουνα, «κανείς δεν το γνωρίζει» όπως χαρακτηριστικά αναφέρουν στο GRTimes.gr.

«Στις 12 θα κάνουμε τον αγιασμό, στη συνέχεια θα μοιράσουμε το κουρμπάνι στη γειτονιά και το απόγευμα στις 6 θα συγκεντρωθούμε στο κονάκι» αναφέρει στο GRTimes.gr ο Σωτήρης Γκαϊτατζής του συλλόγου «Τα Αναστενάρια του Λαγκαδά». Σύμφωνα με τον ίδιο, δεν θα υπάρχει πολύωρη παραμονή του κόσμου μέσα στο κονάκι, θα είναι απαραίτητη η χρήση προστατευτικής μάσκας και θα πρέπει να τηρούνται οι αποστάσεις. «Το περιμέναμε πως και πως, όμως θα πρέπει και να προφυλαχτούμε» συμπληρώνει ο ίδιος.

Από την πλευρά του ο πρόεδρος του Πολιτιστικού Συλλόγου Θρακιωτών Μελίκης «Το Κωστί» Κώστας Καρέλης όπως αναφέρει στο GRTimes.gr θα συγκεντρωθούν στο κονάκι, χωρίς να δημιουργηθεί συνωστισμός, ωστόσο για το εάν και πόσοι θα πυροβατήσουν παραμένει άγνωστο.

Μέχρι τη στιγμή του ρεπορτάζ μας, άγνωστο παρέμενε και το γεγονός για το εάν θα αναβιώσει το έθιμο στο Λαγκαδά από το σύλλογο «Θρακική Εστία Λαγκαδά» επικεφαλής του οποίου είναι ο ερευνητής Λαϊκού Πολιτισμού της Ελλάδας, δημοσιογράφος και συγγραφέας Γιώργης Μελίκης.

Το έθιμο των Αναστενάρηδων αναβιώνει στο Λαγκαδά Θεσσαλονίκης (σ.σ. υπάρχουν δυο σύλλογοι), στη Μελίκη Ημαθίας, στην Αγία Ελένη και την Κερκίνη Σερρών καθώς και στη Μαυρολεύκη Δράμας.

Η πυροβασία

Οι αναστενάρηδες ξεκινούν τον εκστατικό χορό, χτυπώντας τα πόδια ρυθμικά, υψώνοντας τα χέρια και μπλέκοντας τα πάνω από το κεφάλι, σκύβοντας γυρτά προς το ένα μέρος του κορμιού τους, φωνάζοντας διάφορα επιφωνήματα. Κάποια στιγμή, ο χορός τελειώνει και αποσύρονται σε μια γωνιά σιωπηλοί.

Όταν η φωτιά μεταβληθεί σε ανθρακιά, ο αρχιαναστενάρης δίνει το έναυσμα και η πομπή που αποτελείται από τους οργανοπαίκτες, παιδιά με λαμπάδες και τους αναστενάρηδες κατευθύνεται με χορευτικό βηματισμό στον χώρο πυροβασίας. Φτάνοντας εκεί χορεύουν τρεις φορές γύρω από τη θρακιά, σταυρώνουν την εικόνα και αγιάζουν τα κάρβουνα.

Οι αναστενάρηδες, απόλυτα εκστασιασμένοι από την πίστη τους, πυροβατούν με γυμνά πόδια, και χορεύουν κρατώντας στα χέρια τους ένα εικόνισμα ή το μαντίλι τους, μέχρι να σβήσουν τα κάρβουνα. Πυροβατούν, δίχως τα πέλματά τους να παρουσιάζουν ίχνη από εγκαύματα! Μέχρι σήμερα δεν έχει δοθεί εξήγηση για το φαινόμενο της ακαΐας.

Έκθεση φωτογραφίας

Αυτές τις μέρες, παρουσιάζεται η ατομική έκθεση φωτογραφίας του Δημήτρη Γ. Λουζικιώτη με τίτλο «Αναστενάρια. Στην ιερή έκσταση της παράδοσης», στις Βιτρίνες τέχνης ΟΤΕ Θεσσαλονίκης (Καρ. Ντηλ 33).

Ο φωτογράφος φωτογράφισε το έθιμο από το 2011 έως το 2014 στην Αγία Ελένη Σερρών και στον Λαγκαδά Θεσσαλονίκης, και αποτελεί τμήμα της πολύχρονης εργασίας του στο συγκεκριμένο θέμα. Πρόθεσή του είναι να αποτυπώσει και να αποδώσει καλλιτεχνικά την εξέλιξη της ιεροπραξίας, το στίγμα της γιορτής, τη συγκίνηση και την ιερότητα, που εμπεριέχονται στο δρώμενο. Την έκθεση, που θα διαρκέσει μέχρι τις 29 Μαΐου 2022, έχει επιμεληθεί ο Γιάννης Αργυριάδης.

*Φωτογραφίες αρχείου

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ:

Θεσσαλονίκη: Αναβιώνουν τα «Αναστενάρια» στις 21,22 και 23 Μαΐου στον Λαγκαδά 

Θεσσαλονίκη: Ο Λαγκαδάς και τα Αναστενάρια του αφιέρωμα στους New York Times (ΦΩΤΟ)

Αναστενάρια: «Φρένο» στην αναβίωση του εθίμου (ΦΩΤΟ)

Δείτε τις ειδήσεις από την Ελλάδα και όλο τον κόσμο στο GRTimes.gr

Ακολουθήστε το GRTimes στο Google News και ενημερωθείτε πριν από όλους

ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ

go-to-top