Τι αλλάζει στη διαχείριση απορριμμάτων για δήμους και δημότες – Πως θα μειωθεί το κόστος

Τι αλλάζει στη διαχείριση απορριμμάτων για δήμους και δημότες – Πως θα μειωθεί το κόστος

Ρεπορτάζ: Αλέξανδρος Αλεξιάδης

«Φωτιές» στα οικονομικά των δήμων βάζει η επιβολή από φέτος του τέλους ταφής απορριμμάτων, γεγονός που σημαίνει επιπλέον κόστος εκατοντάδων χιλιάδων ευρώ για τους μικρούς και εκατομμυρίων ευρώ για τους μεγαλύτερους Ο.Τ.Α. Πως θα μπορούσε λοιπόν να μειωθεί αυτό το κόστος και ποιες είναι οι προοπτικές στην ορθότερη διαχείριση των απορριμμάτων; Ο Γιώργος Περκουλίδης, Δρ Μηχανολόγος Μηχανικός στο ΑΠΘ, μιλάει στο GRTImes για αυτό το φλέγον θέμα.

Με επιπλέον κόστος 20 ευρώ/τόνο το 2022, το οποίο θα αυξάνεται σταδιακά έως το 2027, ξεπερνώντας τα 50 ευρώ/τόνο, οι δήμοι είναι αναγκασμένοι να λάβουν επιπλέον μέτρα ώστε να περιορίσουν τις ποσότητες των απορριμμάτων που καταλήγουν στους ΧΥΤΑ, μειώνοντας έτσι και το κόστος διάθεσής τους που προκύπτει από το τέλος ταφής που θα πληρώνουν από φέτος.

Αυτό μέχρι στιγμής φαίνεται εξαιρετικά δύσκολο να επιτευχθεί, καθώς τα ποσοστά ανακύκλωσης στη χώρα μας είναι χαμηλά σε σχέση με εκείνα άλλων ευρωπαϊκών χωρών,  καθώς και η ορθή διαχείριση των οργανικών αποβλήτων των νοικοκυριών, με το περίφημο σύστημα των καφέ κάδων, έχει καθυστερήσει σημαντικά.

Ο Δρ Μηχανολόγος Μηχανικός, Επιστημονικός συνεργάτης του Εργαστηρίου Μετάδοσης Θερμότητας και Περιβαλλοντικής Μηχανικής του ΑΠΘ, Γιώργος Περκουλίδης, έχει ασχοληθεί ερευνητικά εδώ και περίπου δύο δεκαετίες στο θέμα της επεξεργασίας των αστικών στερεών αποβλήτων και στη γενικότερη διαχείρισή τους και μιλώντας στο GRTimes, επισημαίνει ότι λύσεις υπάρχουν, ωστόσο καμία δεν πρέπει να θεωρείται εύκολη.

Ο ίδιος το 2001 είχε αναπτύξει στη διδακτορική του διατριβή ένα σύστημα για την αξιολόγηση των προοπτικών της θερμικής επεξεργασίας των αστικών στερεών αποβλήτων στην Ελλάδα. Με βάση την εξέλιξη των πραγμάτων, η εν λόγω διατριβή αποδείχτηκε «προφητική» αφού όπως εξηγεί ο κ. Περκουλίδης, το σύστημα αυτό λαμβάνει υπόψη τα παρακάτω κριτήρια αξιολόγησης που αναφέρονται στις ημέρες μας:

  • Ανάκτηση υλικών. Προκύπτει από μονάδες επεξεργασίας που απαιτούνται για την επίτευξη των στόχων ανακύκλωσης που θέτει η ΕΕ.
  • Ανάκτηση ενέργειας. Πραγματοποιείται είτε σε μονάδες θερμικής επεξεργασίας είτε σε Μονάδες Επεξεργασίας ΒιοΑποβλήτων (ΜΕΒΑ) (από το βιοαέριο που προκύπτει από την αναερόβια ζύμωση των οργανικών αστικών στερεών αποβλήτων). Οι ΜΕΒΑ ήδη αναφέρονται στα Περιφερειακά Σχέδια Διαχείρισης Αποβλήτων (ΠΕΣΔΑ) της χώρας και εν μέσω της ενεργειακής κρίσης καθώς και της απολιγνιτοποίησης της χώρας αποτελούν προτάσεις ανάκτησης ενέργειας από τα αστικά στερεά απόβλητα.
  • Εκπομπές αερίων που συμβάλλουν στο φαινόμενο του θερμοκηπίου. Προκύπτουν από την επεξεργασία (π.χ. στις προτεινόμενες μονάδες των ΠΕΣΔΑ) καθώς και τη διαχείριση των αστικών στερεών αποβλήτων [π.χ. συλλογή, μεταφορά, μεταφόρτωση, τελική διάθεση σε Χώρο Υγειονομικής Ταφής Απορριμμάτων (ΧΥΤΑ)].
  • Τελική διάθεση στο έδαφος. Αφορά στη διάθεση αστικών στερεών αποβλήτων ή υπολειμμάτων της επεξεργασίας τους σε ΧΥΤΑ ή σε Χώρο Υγειονομικής Ταφής Υπολειμμάτων (ΧΥΤΥ) ή σε Χώρο Υγειονομικής Ταφής Επικινδύνων Απόβλητων (ΧΥΤΕΑ)]. Μάλιστα, το εν λόγω κριτήριο σήμερα αφορά στο δεσμευτικό στόχο της Κυκλικής Οικονομίας, δηλαδή τη μείωση της υγειονομικής ταφής στο 10 % κ.β. και κατ’ ανώτατο όριο των αστικών αποβλήτων έως το 2030 και αποτελεί δεσμευτικό περιορισμό για τον αριθμό των μονάδων επεξεργασίας που απαιτούνται σε έναν ΠΕΣΔΑ.
  • Συνολικό κόστος της επεξεργασίας και διαχείρισης των αστικών στερεών αποβλήτων. Αναφέρεται σε περιφερειακό ή δημοτικό επίπεδο, και περιλαμβάνει το κόστος λειτουργίας των μονάδων επεξεργασίας και τελικής διάθεσης που προτείνονται σε ένα ΠΣΔΑ καθώς και το κόστος μεταφοράς των αποβλήτων από τους δήμους προς τις μονάδες μεταφόρτωσης και επεξεργασίας καθώς και το κόστος μεταφοράς των υπολειμμάτων από τις μονάδες επεξεργασίας προς τις μονάδες τελικής διάθεσης. Ο προσδιορισμός του πραγματικού σκότους διαχείρισης αποβλήτων προβλέπεται από το νέο ν. 4819/2021.

«Δύσκολο να επιτευχθούν οι στόχοι εάν δε λειτουργήσουν οι μονάδες επεξεργασίας»

Κατά τον κ. Περκουλίδη, η χώρα μας δύσκολα θα πετύχει τον στόχο της Κυκλικής Οικονομίας για μείωση 10% κατά βάρος της διάθεσης στους χώρους υγειονομικής ταφής, εάν δεν κατασκευαστούν οι κατάλληλες μονάδες επεξεργασίας, εργοστάσια δηλαδή ανακύκλωσης.

«Προσωπικά δεν είμαι ούτε υπέρ ούτε κατά της θερμικής επεξεργασίας. Κάθε τεχνολογία επεξεργασίας των αστικών στερεών αποβλήτων παρουσιάζει πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα. Οι Μονάδες Επεξεργασίας Αποβλήτων (ΜΕΑ) ανακτούν ανακυκλώσιμα υλικά και παράγουν υπόλειμμα που θα πρέπει να οδηγηθεί είτε προς τελική διάθεση σε ΧΥΤΥ είτε προς θερμική επεξεργασία. Η ανάκτηση ενέργειας από την αναερόβια ζύμωση των οργανικών στις ΜΕΒΑ έχει επιτυχία στην ΕΕ, καθώς και η θερμική επεξεργασία των υπολειμμάτων από τις ΜΕΑ. Μία ΜΕΒΑ λοιπόν είναι μία μονάδα που δέχεται τα οργανικά απόβλητα των καφέ κάδων και στην περίπτωση που η επεξεργασία τους είναι αναερόβια, τότε η εν λόγω ΜΕΒΑ ανήκει στις μονάδες ανάκτησης ενέργειας ενώ στην περίπτωση που η επεξεργασία των οργανικών είναι αερόβια, τότε η ΜΕΒΑ ανήκει στις μονάδες ανάκτησης υλικών. Στην περίπτωση που οι ΜΕΒΑ που προτείνονται σε ένα ΠΕΣΔΑ, δεν έχουν κατασκευαστεί, τότε τα οργανικά απόβλητα των καφέ κάδων οδηγούνται αναγκαστικά στους ΧΥΤΑ. Στην περίπτωση αυτή, δυστυχώς εμφανίζονται αρνητικές επιδόσεις τόσο για την ανακύκλωση όσο και για την κυκλική οικονομία και αυτές υπολογίζονται στα κριτήρια ‘Εκπομπές αερίων που συμβάλλουν στο φαινόμενο του θερμοκηπίου’, ‘Τελική διάθεση στο έδαφος’ και ‘Συνολικό κόστος’» επισημαίνει ο Δρ. Μηχανολόγος Μηχανικός του ΑΠΘ.

Σχετικά με το θέμα της διαχείρισης των οργανικών στην Περιφερειακή Ενότητα Θεσσαλονίκης, τονίζει ότι σύμφωνα με τον ΠΕΣΔΑ Κεντρικής Μακεδονίας, προβλέπονται 2 ΜΕΒΑ για την επεξεργασία των οργανικών αστικών στερών αποβλήτων. «Προκειμένου να αυξηθεί η αποτελεσματικότητα της επεξεργασίας των οργανικών στις ΜΕΒΑ και να μειωθεί το υπόλειμμα από αυτές, πρέπει να ενισχυθεί η διαλογή στην πηγή, να χωροθετηθούν καφέ κάδοι, να οργανωθεί το σύστημα συλλογής των καφέ κάδων, και να παροτρυνθεί και να υποκινηθεί ο δημότης για να συμμετάσχει. Έτσι, θα τεθούν οι βάσεις για την εφαρμογή ενός συστήματος «Pay As You Throw» (PAYT) ή «Πληρώνω Όσο Πετάω» (ΠΟΠ). Από την προσωπική εμπειρία που είχα από τη συμμετοχή μου στο πρώτο ερευνητικό πρόγραμμα PAYT στη χώρα, που πραγματοποιήθηκε στο Δήμο Ελευσίνας, προκύπτει ότι οι νέες τεχνολογίες δημιουργούν τις κατάλληλες συνθήκες για την επεξεργασία της πληροφορίας που αφορά στη συλλογή των αποβλήτων δηλαδή τόσο στα σημεία χωροθέτησης των κάδων όσο και στον αριθμό και την τυπολογία τους. Στη συνέχεια, από την καταγραφή της παραγόμενης ποσότητας των οργανικών αποβλήτων (καφέ κάδος) όσο και των ανακυκλώσιμων υλικών (μπλε κάδος), προκύπτουν ποιοτικά και ποσοτικά αποτελέσματα. Τα πρώτα αφορούν στην κατά βάρος σύσταση των οργανικών και των ανακυκλώσιμων υλικών, ενώ τα δεύτερα στην ποσότητα των ανακυκλώσιμων που συλλέγεται από τους μπλε κάδους και οδηγείται προς περαιτέρω επεξεργασία σε Κέντρα Διαλογής Ανακυκλώσιμων Υλικών (ΚΔΑΥ) και Μονάδες Επεξεργασίας Αποβλήτων (ΜΕΑ) καθώς και στην ποσότητα των οργανικών που συλλέγεται από τους καφέ κάδους και οδηγείται κυρίως σε ΜΕΒΑ, και δευτερευόντως σε ΜΕΑ.

Συνεπώς, οι υπηρεσίες της προσωρινής αποθήκευσης, συλλογής, μεταφοράς, μεταφόρτωσης, επεξεργασίας και τελικής διάθεσης των αστικών στερεών αποβλήτων, κοστολογούνται τόσο σε δημοτικό όσο και σε περιφερειακό επίπεδο. Όσον αφορά στο δημοτικό επίπεδο, η εφαρμογή του PAYT οδηγεί στην αλλαγή της χρέωσης των ανταποδοτικών τελών καθαριότητας και προϋποθέτει τη συμμετοχή των δημοτών σε ένα οργανωμένο σύστημα προσωρινής αποθήκευσης και διαλογής στην πηγή. Όσον αφορά στο περιφερειακό επίπεδο, με βάση τον ν. 4819/2021 και τον ΕΣΔΑ, προβλέπεται η δυνατότητα χρηματοδότησης δράσεων διαχείρισης αποβλήτων όχι μόνο μέσω ανταποδοτικών τελών αλλά και από πόρους του υπόλοιπου προϋπολογισμού των ΟΤΑ”.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:

ΠΕΔ Κ.Μ: Σε αναβρασμό οι δήμοι για το τέλος ταφής απορριμμάτων

Δωρεάν καφέ κάδοι σε δημότες του Δ. Πυλαίας – Χορτιάτη

Ο Δήμος Νεάπολης- Συκεών κατά του τέλους ταφής αστικών αποβλήτων

Μιχ. Γεράνης: Καφέ κάδοι στις γειτονιές εντός του 2022 (ΗΧΗΤΙΚΟ)

Γεράνης: Στη Β΄Φάση του διαγωνισμού για τη ΜΕΑ στη Μαυροράχη, οι πέντε υποψήφιοι

Καφέ κάδοι σε Βουλιαγμένη και Βάρη

ΠΚΜ: Δύο διαγωνισμοί 160 εκ. για διαχείριση απορριμμάτων

Δείτε τις ειδήσεις από την Ελλάδα και όλο τον κόσμο στο GRTimes.gr

Ακολουθήστε το GRTimes στο Google News και ενημερωθείτε πριν από όλους

ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ

go-to-top