Νάουσα – Αποκριά 2023: Πλήθος εκδηλώσεων με επίκεντρο το δρώμενο «Γενίτσαροι και Μπούλες»

Με «πρόσωπο» στην παράδοση, με πατινάδες, χορό, μασκαρέματα και ντόπιο ξινόμαυρο κρασί οι φετινές εκδηλώσεις της Αποκριάς στην ηρωική πόλη της Νάουσας στοχεύουν στη διασκέδαση του κόσμου, στη συνέχεια της παράδοσης με το ιστορικό δρώμενο «Γενίτσαροι και Μπούλες» και βεβαίως στην τουριστική ανάδειξη της περιοχής. Οι εκδηλώσεις ξεκινούν με την έναρξη του Τριωδίου και ολοκληρώνονται την Καθαρά Δευτέρα.

Της Ντέπυς Χιωτοπούλου ([email protected])

Η περίοδος της Αποκριάς για την ηρωική πόλη της Νάουσας και την ευρύτερη περιοχή είναι πολύ σημαντική για τους κατοίκους της για πολλούς λόγους: είναι η προστασία της λαϊκής παράδοσης, η πολιτιστική κληρονομιά του τόπου μέσα από την τέλεση του ιστορικού δρώμενου «Γενίτσαροι και Μπούλες», έθιμο με βαθιές ρίζες που στο πέρασμα του χρόνου ενσωμάτωσε στοιχεία της τοπικής παράδοσης και των ηρωικών αγώνων. Η περίοδος της Αποκριάς για τη Νάουσα είναι συνυφασμένη με τον πολιτισμό, τη διασκέδαση, την τόνωση της τοπικής οικονομίας, την τουριστική ανάδειξη.

Πέρυσι, εν μέσω περιοριστικών μέτρων λόγω πανδημίας, η αναβίωση του δρώμενου «Γενίτσαροι και Μπούλες» είχε περάσει από τα… σαράντα κύματα. Έπειτα και από έκτακτες συνεδριάσεις της τοπικής αυτοδιοίκησης με τους πολιτιστικούς συλλόγους της Νάουσας για το εάν ή όχι θα αναβίωνε το δρώμενο, είχε δοθεί το ‘πράσινο’ φως και τελέστηκε τις δυο Κυριακές, της Τυρινής και της Απόκρεω και της Τυρινής. Ωστόσο, παρά το γεγονός ότι τηρήθηκαν όλα τα απαραίτητα μέτρα για την αποφυγή συγχρωτισμού, είχε πέσει και βαριά «καμπάνα» στον Πολιτιστικό Σύλλογο – διοργανωτή του δρώμενου, ύψους 50.000 ευρώ, για παραβίαση των μέτρων, όπως είχε ανακοινωθεί.

Ωστόσο, φέτος, η εικόνα είναι τελείως διαφορετική και επανέρχεται με πλήθος εκδηλώσεων όπως συνέβαινε προ πανδημίας.

Με «πρόσωπο» στην παράδοση

Οι αποκριάτικες εκδηλώσεις στη Νάουσα, έχουν ως επίκεντρο το δρώμενο της «Γενίτσαροι και Μπούλες», γεγονός που τη διαφοροποιεί από άλλες πόλεις που διοργανώνουν καρναβαλικές εκδηλώσεις.

Οι εκδηλώσεις «Νάουσα-Αποκριά 2023» που διοργανώνει ο δήμος Ηρωικής Πόλης Νάουσας από 16 έως 27 Φεβρουαρίου θα δίνουν ιδιαίτερη έμφαση στη μοναδικότητα αυτού του εθίμου που λαμβάνει χώρα μόνο κατά τη διάρκεια της αποκριάς στη Νάουσα προβάλλοντας έτσι την παράδοση, τον πολιτισμό και την κουλτούρα των ανθρώπων που το υποστηρίζουν, το διαφυλάττουν και το διαιωνίζουν μέσα από την πιστή τήρηση του εθιμικού.

Το δρώμενο «Γενίτσαροι και Μπούλες» το οποίο από το 2020 είναι ενταγμένο στο Εθνικό Ευρετήριο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ελλάδας έχει πολύ βαθιές ρίζες. Την πρώτη μαρτυρία για το έθιμο την έχουμε το 1706, όταν έγινε αντί μνημοσύνου για την άρνηση στο παιδομάζωμα που επιχείρησαν οι Οθωμανοί την προηγούμενη χρονιά. Οι νέοι ντύθηκαν την αρματολίτικη στολή φορώντας τον «πρόσωπο», μια μάσκα δηλαδή, για να μην τους αναγνωρίσουν οι Τούρκοι και με ασημικά ραμμένα στο στήθος να τους προστατεύουν δημιουργώντας έναν θώρακα, γύριζαν στην πόλη αναπαριστώντας αυτό το ιστορικό γεγονός. Όταν συνέβησαν αυτά ήταν μέρες Αποκριάς. Τη μεγαλύτερη ακμή του τη γνώρισε στα τέλη του 19^ου και αρχές του 20^ου αιώνα. Σταμάτησε το 1941 με την κατοχή και ξεκίνησε ξανά το 1954. Το έθιμο χαρακτηρίζει η τυποποιημένη, πειθαρχημένη και εξαιρετικής αισθητικής εμφάνιση των συμμετεχόντων. Το ντύσιμο, το μάζεμα, το προσκύνημα, το δρομολόγιο, η μουσική, οι χοροί, τα όργανα, εντάσσονται σε μια ιεροτελεστία η οποία κρατά αυστηρά τους ίδιους κανόνες εδώ και αιώνες. Στο τελετουργικό παίρνουν μέρος μόνο νεαροί άνδρες.

Το πρόγραμμα των φετινών εκδηλώσεων

Το πρόγραμμα των φετινών εκδηλώσεων του Δήμου Νάουσας και των πολιτιστικών φορέων της πόλης έχει ως εξής:

Κυριακή 5 Φεβρουαρίου 2023

Πλατεία Καρατάσου, ώρα 19:00: Έναρξη Τριωδίου στη Νάουσα με πατινάδες και χορούς πολιτιστικών συλλόγων της Νάουσας και συνάντηση στην Πλατεία Καρατάσου. (Συμμετέχουν: Όμιλος «Γενίτσαροι & Μπούλες», Λύκειο Ελληνίδων, «Πυρσός», Όμιλος Περιβάλλοντος και Πολιτισμού «Η Αράπιτσα», «Φίλοι του Καρναβαλιού», Πολιτιστικός Σύλλογος «Ο Νταβέλης», Λαογραφικός Σύλλογος Βλάχων Νάουσας, Εύξεινος Λέσχη Ποντίων Νάουσας)

Τετάρτη 15 Φεβρουαρίου 2023

• Κτίριο «Ναϊάς», ώρα 18:00: «Πρεμεντί» στην ιματιοθήκη του Ομίλου Περιβάλλοντος και Πολιτισμού «Η Αράπιτσα» σε συνεργασία με τον σύλλογο «Φίλοι Καρναβαλιού Νάουσας»
• Κέντρο πόλης, ώρα 18:30: Παραδοσιακή πατινάδα από την Εύξεινο Λέσχη Ποντίων Νάουσας
• «Σπίτι Λυκείου Ελληνίδων» (οδός Π.Μελά 8), ώρα 21:00: «Πατινάδα με παλιές καντάδες» με την χορωδία ενηλίκων παραδοσιακής μουσικής ΛΕΝ και την κιθάρα του μαέστρου Χρήστου Τσίτση.

Τσικνοπέμπτη 16 Φεβρουαρίου 2023

• Πλατεία Καρατάσου, ώρα 19:30: «ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΜΑΣ, Η ΠΑΡΑΔΟΣΗ». Έναρξη των εκδηλώσεων «Νάουσα-Αποκριά 2023», απονομή τιμητικής διάκρισης στο καλύτερο σχέδιο του διαγωνισμού «Γίνε νονός της Αποκριάς 2023» με το βραβείο «Δημήτρης Σκούπερ». Θα ακολουθήσει συναυλία-γιορτή αυθεντικής βαλκανικής μουσικής (balkanmusic) με την διεθνούς φήμης μπάντα χάλκινων πνευστών « The Fejat and NebojšaSejdić Orchestra».

• Πλατεία Τ.Κ. Επισκοπής, ώρα 12:00: Παραδοσιακό τσίκνισμα με μουσική και χορούς
• Τ.Κ. Αγγελοχωρίου- πρώην Δημαρχείο, ώρα 12:00: Παραδοσιακό τσίκνισμα με μουσική και χορούς

Παρασκευή 17 Φεβρουαρίου 2023

• Οδός Μ. Αλεξάνδρου, ώρα 20:30: Ανοιχτή συναυλία παραδοσιακής και βαλκανικής μουσικής με ξεσηκωτικούς ρυθµούς των Βαλκανίων από την πολυμελή μπάντα χάλκινων πνευστών «ΑΓΙΑ ΦΑΝΦΑΡΑ».

Σάββατο 18 Φεβρουαρίου 2023

• Δημοτικό Θέατρο, ώρα 19:30: «Χέρι με χέρι, η παράδοση της Ελλάδας», φιλανθρωπική μουσικοχορευτική παράσταση με τη συμμετοχή λαογραφικών συλλόγων από τη Νάουσα και όλη την Ελλάδα
• Ταβέρνα «Πέστροφα», ώρα 21:00: Αποκριάτικο γλέντι του Λυκείου Ελληνίδων Νάουσας με την πενταμελή ορχήστρα παραδοσιακών οργάνων του Τρύφωνα Παζαρέντση.

 Αναβίωση του εθίμου

Την Κυριακή Της Αποκριάς 19 Φεβρουαρίου αναβιώνει το έθιμο «Γενίτσαροι και Μπούλες». Συγκεκριμένα το πρόγραμμα έχει ως εξής:

• 09:00, Παραδοσιακό κτίριο Ομίλου «Γενίτσαροι και Μπούλες», πρώην σησαμοτριβείο «Μάκη», περιοχή «Μπατάνια»: Το Ντύσιμο του Γενίτσαρου και το μάζεμα του μπουλουκιού
• 11:00, Δημαρχείο: Το προσκύνημα. Τα μπουλούκια παίρνουν διαδοχικά την άδεια από τον Δήμαρχο και ακολουθεί η καθορισμένη διαδρομή τους στην πόλη
• 17:00, Πλατεία Αλωνίων: Το βγάλσιμο του «πρόσωπου», χορός με τη συμμετοχή όλου του κόσμου. Ακολουθούμε τα μπουλούκια στο πιο συγκινητικό μέρος του εθίμου από τα Αλώνια στον στραβό πλάτανο όπου τα παιδιά και οι συνοδοί των μπουλουκιών τραγουδούν τις παραδοσιακές πατινάδες
• Πεζόδρομος Σολωμού, ώρα 13:00: «Κερνάμε Νάουσα», ένα μεγάλο τραπέζι με τοπικά κεράσματα, κρασί και τσίπουρο Ναούσης από τον Σύλλογο «Φίλοι του Καρναβαλιού» και τη συμμετοχή λαογραφικών συλλόγων της πόλης με χορευτικό πρόγραμμα
• Κτίριο Συλλόγου Βλάχων (οδός Σοφρωνίου 23), ώρα 17:00: 19 «Πρεμεντί» για τις φίλες του Συλλόγου Βλάχων Νάουσας στο σπίτι του συλλόγου με καφέ, κεράσματα και χορό.

Μπουλούκια και πυρσοπατινάδες

Τη Δευτέρα 20 Φεβρουαρίου 2023 στο πλαίσιο του εθίμου «Γενίτσαροι και Μπούλες» θα έχει ελεύθερη πορεία των μπουλουκιών στην πόλη χωρίς τον «πρόσωπο». Το ίδιο βράδυ, στις 20.00, στην ταβέρνα «Οινομαγειρέματα» είναι προγραμματισμένο παραδοσιακό γλέντι και πατινάδα με τον Σύλλογο «Φίλοι του Καρναβαλιού».

Τρίτη 21 Φεβρουαρίου 2023

Κέντρο πόλης, ώρα 21:00: «Πυρσοπατινάδα», η καθιερωμένη πατινάδα μελών και φίλων του Πολιτιστικού Συλλόγου «Πυρσός»

Τετάρτη 22 Φεβρουαρίου 2023

• Πολυχώρος «Χρ. Λαναράς» (Εικαστικά Εργαστήρια), ώρα 08:30: «Κατασκευάζοντας έναν πρόσωπο», εκπαιδευτικό πρόγραμμα του Δήμου Η.Π. Νάουσας για μαθητές Δημοτικών Σχολείων
• «Σπίτι Λυκείου Ελληνίδων» (οδός Π.Μελά 8), ώρα 19:00:«Μικροί και μεγάλοι …γλεντάμε και πάλι», γλέντι και πατινάδα από το Λύκειο των Ελληνίδων Νάουσας στους δρόμους της πόλης

Πέμπτη  23 Φεβρουαρίου 2023

• Κέντρο Πόλης, ώρα 21:00: «Η ΠΟΛΗ ΜΑΣΚΑΡΕΥΕΤΑΙ», μεγάλο μασκέ πάρτι σε όλα τα καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος της πόλης και ανοιχτό σε όλο τον κόσμο. Συμμετέχει ο Σύλλογος «Φίλοι του Καρναβαλιού» με ελεύθερο πρόγραμμα

Παρασκευή 24 Φεβρουαρίου 2023

• Οδός Δημ. Βλάχου, ώρα 19:00: «Συνάντηση Γεύσεων», εκδήλωση γαστρονομίας από την Εύξεινο Λέσχη Ποντίων Νάουσας
• Κτίριο Συλλόγου Βλάχων (οδός Σοφρωνίου 23), ώρα 19:00: «Γλεντάμε ξανά όπως παλιά», παραδοσιακό γλέντι από τον Σύλλογο Βλάχων Νάουσας με κρασί και εδέσματα και πατινάδα στους δρόμους της πόλης
• Κέντρο Πόλης, ώρα 19:00: «Γλεντάμε ξανά όπως παλιά», παραδοσιακή πατινάδα στους δρόμους της πόλης από τον Πολιτιστικό Σύλλογο «Ο Νταβέλης»
• Κέντρο Πόλης, ώρα 19:00: «Γλεντάμε ξανά όπως παλιά», παραδοσιακή πατινάδα στους δρόμους της πόλης από την «Ομάδα Ανταρτών»
• Κέντρο Πόλης, ώρα 20:00: «Γλεντάμε ξανά όπως παλιά», παραδοσιακή πατινάδα στους δρόμους της πόλης από τον Όμιλο Περιβάλλοντος και Πολιτισμού Νάουσας «Η Αράπιτσα»

Σάββατο 25 Φεβρουαρίου 2023

«ΜΙΑ ΠΟΛΗ, ΜΙΑ ΓΙΟΡΤΗ» Ολοήμερο ξέφρενο γλέντι σε όλη την πόλη, προσφορά των καταστημάτων υγειονομικού ενδιαφέροντος και ανοιχτό σε όλο τον κόσμο. Οδός Δημ. Βλάχου, ώρα 14:00: Σατιρικό γλέντι με την ομάδα «Ανταρτών» με το γνωστό της ναουσαίικο ύφος

Κυριακή της Τυρινής 26 Φεβρουαρίου 2023

Την Κυριακή της Τυρινής 26 Φεβρουαρίου αναβιώνει για δεύτερη φορά το έθιμο «Γενίτσαροι και Μπούλες» με το πρόγραμμα να είναι ως εξής:

• 09:00, Παραδοσιακό κτίριο Ομίλου «Γενίτσαροι και Μπούλες», πρώην σησαμοτριβείο «Μάκη», περιοχή «Μπατάνια»: Το Ντύσιμο του Γενίτσαρου και το μάζεμα του μπουλουκιού
• 11:00, Δημαρχείο: Το προσκύνημα. Τα μπουλούκια παίρνουν διαδοχικά την άδεια από τον Δήμαρχο και ακολουθεί η καθορισμένη διαδρομή τους στην πόλη
• 17:00, Πλατεία Αλωνίων: Το βγάλσιμο του «πρόσωπου», χορός με τη συμμετοχή όλου του κόσμου. Ακολουθούμε τα μπουλούκια στο πιο συγκινητικό μέρος του εθίμου από τα Αλώνια στον στραβό πλάτανο όπου τα παιδιά και οι συνοδοί των μπουλουκιών τραγουδούν τις παραδοσιακές πατινάδες
• Πλατεία Καρατάσου, ώρα 13:00: Αναπαράσταση παραδοσιακού ναουσαίικου γάμου από τον Όμιλο Περιβάλλοντος και Πολιτισμού Νάουσας «Η Αράπιτσα»
• Κέντρο πόλης, ώρα13:00: Παραδοσιακές πατινάδες, γλέντια και χοροί στους δρόμους της πόλης από τους λαογραφικούς συλλόγους της Νάουσας και φιλοξενούμενους συλλόγους από όλη την Ελλάδα
• 7ο Δημοτικό Σχολείο, ώρα 13:30: Παραδοσιακό γλέντι με ποντιακή μουσική με τη συμμετοχή γνωστών καλλιτεχνών από την Εύξεινο Λέσχη Ποντίων Νάουσας
• Πλατεία Καρατάσου, ώρα 14:00: Αποκριάτικη γιορτή του Δήμου Νάουσας με μουσική συναυλία και παραδοσιακό γλέντι από την «Μπάντα της Φλώρινας» των αδελφών Βαλκάνη

Τα Κούλουμα της Καθαράς Δευτέρας

Το έθιμο της Καθαράς Δευτέρας «ΚΟΥΛΟΥΜΑ» αποτελεί κορυφαίο πολιτιστικό, τουριστικό και κοινωνικό γεγονός. Έτσι λοιπόν, την Καθαρά Δευτέρα 27 Φεβρουαρίου 2023, στο πλαίσιο του εθίμου «Γενίτσαροι και Μπούλες» θα έχει ελεύθερη πορεία των μπουλουκιών στην πόλη χωρίς τον «πρόσωπο».

Επίσης, στις Κοινότητες Δήμου Η.Π. Νάουσας, ώρα 10:00 θα γιορταστούν τα «Κούλουμα» με φασολάδα, λαγάνα, σαρακοστιανά και μουσικοχορευτικό πρόγραμμα ενώ στην Πλατεία Καρατάσου, ώρα 12:00 θα πραγματοποιηθεί η καθιερωμένη «Γιορτή Φασολάδας» από τον σύλλογο «Φίλοι του Καρναβαλιού».

 Πέμπτη 2 Μαρτίου 2023

• Δημοτικό Θέατρο, ώρα 21:00: «Κοινή ησυχία», μουσικό θεατρική παράσταση του Βασίλη Παπακωνσταντίνου και Οδυσσέα Ιωάννου. Σκηνοθεσία: Ελένη Ράντου. Παίζουν οι ηθοποιοί: Σοφία Πανάγου, Νίκος Βατικιώτης. Παίζουν οι μουσικοί: Ανδρέας Αποστόλου: Πιάνο-ενορχηστρώσεις, Μαίρη Μπρόζη: Βιολί-τραγούδι, Βαγγέλης Πατεράκης: Μπάσο, Στέφανος Δημητρίου: Κρουστά, Γιάννης Αυγέρης: Κιθάρες. (Προπώληση εισιτηρίων: Γρ. Πολιτισμού Δήμου Η.Π. Νάουσας & viva.gr)

Κυριακή 5 Μαρτίου 2023

• Ι.Ν. Αγίου Δημητρίου, ώρα 09:00: Αρχιερατική πανηγυρική λειτουργία και επιμνημόσυνη δέηση για την 201^η Επέτειο Κήρυξης της Επανάστασης της Νάουσας το 1822
• Τέρμα οδού Φιλώτα Κόκκινου, ώρα 10:30: ΕΘΙΜΟ «ΓΕΝΙΤΣΑΡΟΙ ΚΑΙ ΜΠΟΥΛΕΣ», τα μπουλούκια των συλλόγων που τελούν το έθιμο χορεύουν στο «Σπήλαιο».

Κατά τη διάρκεια της Αποκριάς 2023 περιλαμβάνονται και εικαστικές εκδηλώσεις και συγκεκριμένα στην Αίθουσα «Καμίνι»: «Στο ξύλο χαραγμένα», έκθεση πυρογραφίας του εκπαιδευτικού Λάζαρου Μπιλιούρη, με θέμα το έθιμο «Γενίτσαροι και Μπούλες» και παλιά παραδοσιακά σπίτια της Νάουσας. Τα εγκαίνια θα πραγματοποιηθούν την Παρασκευή 17 Φεβρουαρίου και ώρα 20.30. Διάρκεια έκθεσης: 17-26 Φεβρουαρίου. Ώρες λειτουργίας: καθημερινά: 10:00-12:00 & 18:30-20:30, Σάββατο-Κυριακή: 11:00-14:00.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ:

Money Show 2023 – Νέες τάσεις στον τουρισμό: Φιλοξενία, γαστρονομία, αθλητισμός

Νάουσα: Αναβιώνει το δρώμενο Γενίτσαροι και Μπούλες και οι πληρότητες αγγίζουν το 100%

Νάουσα-Κορωνοϊός: «Καμπάνα» 50.000 ευρώ σε πολιτιστικό σύλλογο στο «Γενίτσαροι και Μπούλες»

Ηράκλειο – 4ο Φεστιβάλ Γαστρονομίας: Οι κρητικές γεύσεις «παντρεύονται» με τα προϊόντα της Ημαθίας (ΦΩΤΟ)

Ηράκλειο, Μέρες Γαστρονομίας: Στόχος να καταστεί γαστρονομικός προορισμός (ΦΩΤΟ + VIDEO)