Θεμέλιο ειρήνης, σταθερότητας κι ευημερίας χαρακτήρισε ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, την τριμερή συνεργασία Ελλάδας, Αιγύπτου και Κύπρου κατά τη διάρκεια των κοινών δηλώσεων με τον Αιγύπτιο πρόεδρο, Αμπντέλ Φατάχ Αλ Σίσι, ύστερα από τη συνάντησή τους στο Μέγαρο Μαξίμου.
Ο πρωθυπουργός αναφέρθηκε, μάλιστα, και στην εκλογή του νέου προέδρου των ΗΠΑ, εκφράζοντας την πεποίθησή του ότι οι σχέσεις Ελλάδας-ΗΠΑ θα γίνουν ισχυρότερες σε όλα τα επίπεδα, αν και είναι ήδη ισχυρές. «Είμαι βέβαιος ότι ο πρόεδρος Μπάιντεν θα συμβάλλει στην αποκατάσταση των ισορροπιών και της ασφάλειας στην περιοχή μας», επισήμανε, προσθέτοντας πως η Ελλάδα έχει κάθε λόγο να καλωσορίζει την επιστροφή των ΗΠΑ στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου και στο ρόλο τους ως ηγετικού παράγοντα του ΝΑΤΟ, αλλά και στη συμφωνία των Παρισίων για την Κλιματική Αλλαγή.
Ο πρωθυπουργός χαρακτήρισε ως «παράδειγμα ειρήνης και συνεργασίας» τη σχέση Ελλάδας-Αιγύπτου, «με εμβληματική στιγμή την πρόσφατη συμφωνία της 6ης Αυγούστου για τη μερική οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών και την κοινή μας πρόθεση οι διαβουλεύσεις να συνεχιστούν, ώστε η συμφωνία να επεκταθεί», όπως πρόσθεσε. Μάλιστα, υπογράμμισε ότι η συμφωνία αυτή, ύστερα από 15 χρόνια διαβουλεύσεων, «αποτελεί το καλύτερο παράδειγμα πως όταν πορευόμαστε με γνώμονα το Διεθνές Δίκαιο, τους κανόνες καλής γειτονίας και τον αμοιβαίο σεβασμό που πρέπει να διέπει τις γειτονικές χώρες, αυτό είναι προς όφελος των λαών μας». Γι΄ αυτόν ακριβώς το λόγο, όπως είπε ο κ. Μητσοτάκης, πρόκειται για «εμβληματικές κινήσεις που δημιουργούν κεκτημένα ειρήνης και συνεργασίας», αναφερόμενος και στην συμφωνία της Ελλάδας με την Ιταλία και την κατ’ αρχήν συμφωνία με την Αλβανία για την οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών, οι οποίες, «σε αντίθεση με τη στάση της γειτονικής Τουρκίας, αποδεικνύουν πως η Μεσόγειος μπορεί να γίνει θάλασσα που να ενώνει αντί να χωρίζει τους λαούς».
Αναφερόμενος, εξάλλου, στον αγωγό EastMed, ο πρωθυπουργός εξήρε το ρόλο της Αιγύπτου στην ίδρυσή του και επισήμανε πως «κάθε χώρα μπορεί να συμμετέχει στον αγωγό, με την προϋπόθεση ν’ απέχει από προκλήσεις και να σέβεται τη διεθνή νομιμότητα», προσθέτοντας ότι εννοεί ασφαλώς την Τουρκία. Ο κ. Μητσοτάκης τόνισε, επίσης, ότι Ελλάδα και Αίγυπτος αποτελούν και εμπορικούς εταίρους με κοινούς στρατηγικούς στόχους και σύντομα, με τις μεταρρυθμίσεις που προωθούνται, θα καταστούν ακόμη πιο ελκυστικοί επενδυτικοί προορισμοί.
Σημαντικό χαρακτήρισε, εξάλλου, το ρόλο της Αιγύπτου ο πρωθυπουργός και στο μεταναστευτικό και συγκεκριμένα ως προς την ανάσχεση των μεταναστευτικών ροών από τη Βόρεια Αφρική, χαρακτηρίζοντάς την ως έναν «προκεχωρημένο σύμμαχο της Ευρώπης», ενώ αναφέρθηκε και στη συμμετοχή της στη συμφωνία ειρήνευσης στη Λιβύη, σημειώνοντας ότι οφείλεται κυρίως στην Αίγυπτο. «Μένει να εφαρμοστεί με πρώτη πρόβλεψη την αποχώρηση κάθε ξένης δύναμης», ανέφερε χαρακτηριστικά και υπογράμμισε το ρόλο της Αιγύπτου και στην ομαλοποίηση των σχέσεων μεταξύ των αραβικών χωρών και του Ισραήλ, συνεχίζοντας το δρόμο που χάραξε από τη δεκαετία του ’70 ο Ανουάρ Σαντάτ και δημιουργώντας «μια θετική δυναμική στην περιοχή που φέρνει πιο κοντά την οριστική λύση στη Μέση Ανατολή, στο πλαίσιο των ψηφισμάτων του ΟΗΕ». Επίσης, έκανε αναφορά στην αλληλεγγύη που επιδεικνύει η Αίγυπτος στην Ελλάδα και την Κύπρο για την επίλυση του Κυπριακού στο πλαίσιο των ψηφισμάτων του ΟΗΕ, υπογραμμίζοντας ότι ο τερματισμός της τουρκικής κατοχής δεν θα σηματοδοτήσει μόνο το κλείσιμο μιας πληγής δεκαετιών, αλλά θα συμβάλλει στη γενικότερη ειρήνευση στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου.
Ο πρωθυπουργός επισήμανε, τέλος, το σημαντικό ρόλο της Αιγύπτου «ως φάρου του μετριοπαθούς και πραγματικού Ισλάμ, ειδικά σε καιρούς όπως οι σημερινοί, κατά τους οποίους συγκεκριμένες δυνάμεις επιχειρούν να επενδύσουν τις γεωπολιτικές τους σκοπιμότητες με θρησκευτικό μανδύα». Έκανε δε αναφορά στην επέτειο της μάχης του Ελ Αλαμέιν, την οποία χαρακτήρισε ως αφετηρία για την απελευθέρωση της Ευρώπης. «Μεταξύ των μαχητών, υπήρξαν και χιλιάδες Έλληνες, οι οποίοι έκαναν την Αίγυπτο ορμητήριο του αγώνα τους. Οι χώρες μας ήταν ανέκαθεν μαζί. Τότε στον πόλεμο, σήμερα στην ειρήνη και αύριο στην ανάπτυξη και ευημερία», κατέληξε ο κ. Μητσοτάκης.
Αλ Σίσι: Ελλάδα και Αίγυπτος θα αντιμετωπίσουμε από κοινού όσους απειλούν την ειρήνη
Από την πλευρά του, ο Αιγύπτιος πρόεδρος ξεκίνησε τις δηλώσεις του με συλλυπητήρια για τα θύματα του πρόσφατου σεισμού στη Σάμο και τόνισε ότι οι σχέσεις Ελλάδας-Αιγύπτου ισχυροποιούν την ανάπτυξη των δύο χωρών και η σημερινή συνάντηση αποτέλεσε αφορμή για την ανταλλαγή ιδεών σχετικά με το πώς μπορεί να εμβαθυνθούν οι σχέσεις των δύο χωρών σε όλους τους τομείς. Επισήμανε δε πως το τελευταίο διάστημα αναπτύσσονται πολιτικές στην ευρύτερη περιοχή που έρχονται σε αντίθεση με τη διεθνή νομιμότητα και γι’ αυτό Ελλάδα και Αίγυπτος συμφωνούν ότι θα αντιμετωπίσουν από κοινού όσους απειλούν την ειρήνη και θα ενισχύσουν η μία την άλλη και στον αμυντικό τομέα.
Αναφερόμενος στη συμφωνία για τη μερική οριοθέτηση της ΑΟΖ, ο κ. Αλ Σίσι τόνισε πως έγινε με βάση τη διεθνή νομιμότητα και αποτελεί άλμα για τις συνεργασίες των χωρών στη θάλασσα, ενώ για τον EastMed είπε πως όλοι οι εταίροι καλωσορίζουν όποιον άλλο θέλει να συμμετάσχει στον αγωγό, αρκεί να σέβεται τη νομιμότητα.
Για το Κυπριακό, είπε ότι προσδοκά σε δίκαιη λύση που θα είναι σύμφωνη με τους διεθνείς κανόνες, ενώ για τη Λιβύη τόνισε πως η λύση θα πρέπει να είναι πολιτική και να φέρει την ειρήνη και σταθερότητα στην περιοχή, πάντοτε και σ’ αυτή την περίπτωση με βάση τους κανόνες του ΟΗΕ και απαραίτητη προϋπόθεση τη διάλυση των ένοπλων τμημάτων, την αποφυγή εξωτερικών παρεμβάσεων και την αντιμετώπιση των τρομοκρατών που, όπως είπε, μεταφέρονται στη Λιβύη. Ο κ. Αλ Σίσι στο σημείο αυτό επισήμανε πως είναι άμεση ανάγκη να αντιμετωπιστεί η διεθνής τρομοκρατία και οι χώρες που την υποστηρίζουν και εξοπλίζουν ή ενθαρρύνουν τρομοκράτες να λογοδοτήσουν, προσθέτοντας ότι αποτελεί ένα γεγονός παγκόσμιας εμβέλειας που δεν έχει σχέση με τη θρησκεία ή τη φυλή και ότι η προσβολή οποιασδήποτε θρησκείας δεν μπορεί να είναι ανεκτή.
Δείτε τη δήλωση του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη μετά τη συνάντησή του με τον Πρόεδρο της Αιγύπτου Abdel Fattah El-Sisi:
Με πολύ μεγάλη χαρά υποδέχομαι σήμερα τον καλό μου φίλο και φίλο της Ελλάδας, Πρόεδρο της Αιγύπτου Abdel Fattah El-Sisi, στην Αθήνα. Θα χαρακτήριζα αυτή τη συνάντησή ως ιδιαίτερα σημαντική, καθώς ακολουθεί τις επαφές μας προ τριών εβδομάδων στη Λευκωσία, στο πλαίσιο της Τριμερούς Συνεργασίας Ελλάδος, Κύπρου και Αιγύπτου.
Η Τριμερής Συνεργασία είναι ένα θεμέλιο ειρήνης, σταθερότητας και ευημερίας. Ένα θεμέλιο το οποίο υπηρετούν σταθερά η Ελλάδα, η Αίγυπτος και η Κύπρος.
Η συνάντησή μας σήμερα, στην Αθήνα, γίνεται λίγες μόλις ημέρες μετά την εκλογή νέου Προέδρου στις Ηνωμένες Πολιτείες. Σε ό,τι αφορά τις διμερείς ελληνοαμερικανικές σχέσεις προσδοκώ ότι, αν κι αυτές είναι ήδη πολύ ισχυρές, στο εξής θα γίνουν ακόμα ισχυρότερες σε όλα τα επίπεδα.
Αλλά σε ένα ευρύτερο πλαίσιο είμαι βέβαιος ότι ο Πρόεδρος Biden θα συμβάλει στην αποκατάσταση των ισορροπιών συλλογικής ασφάλειας στην ευαίσθητη περιοχή μας. Μία περιοχή, εξάλλου, την οποία γνωρίζει καλά καθώς την παρακολουθεί εδώ και δεκαετίες.
Η Ελλάδα έχει, λοιπόν, κάθε λόγο να καλωσορίσει, μαζί με όλους τους εταίρους της στην περιοχή, την επιστροφή των Ηνωμένων Πολιτειών στον κεντρικό ρόλο τους ως ηγετικού παράγοντα του ΝΑΤΟ. Αλλά και να εκτιμήσει -πιστεύω- τη σημασία της αναφοράς του νέου Προέδρου στην επιστροφή της χώρας του στις αρχές της Συμφωνίας των Παρισίων για την Κλιματική Αλλαγή.
Πιστεύω επίσης, κύριε Πρόεδρε, ότι η Ελλάδα και η Αίγυπτος θα υποδεχτούν με θετική διάθεση, την αποφασιστικότερη συμβολή της Αμερικής στα δρώμενα της Μέσης Ανατολής και της Ανατολικής Μεσογείου.
Στην ταραγμένη περιοχή μας, πάντως, οι δύο χώρες μας έχουν ήδη διαμορφώσει με την έμπρακτη συμπεριφορά τους ένα παράδειγμα ειρήνης αλλά και συνεργασίας. Με κορυφαία, εμβληματική στιγμή, την πρόσφατη συμφωνία της 6ης Αυγούστου για τη Μερική Οριοθέτηση των Θαλασσίων Ζωνών μεταξύ των δύο κρατών μας. Αλλά και την κοινή μας πρόθεση οι διαβουλεύσεις αυτές να συνεχιστούν, ώστε η Συμφωνία αυτή να επεκταθεί.
Πρόκειται για μία πολύ σημαντική εξέλιξη, όπως είχαμε την ευκαιρία να συζητήσουμε κατ’ ιδίαν. Επί 15 χρόνια οι χώρες μας συζητούσαν αλλά δεν είχαν καταλήξει σε συμφωνία. Αυτή επετεύχθη.
Και νομίζω ότι αυτή η συμφωνία είναι το καλύτερο παράδειγμα ότι όταν πορευόμαστε με γνώμονα το Διεθνές Δίκαιο, τους κανόνες καλής γειτονίας αλλά και τον αμοιβαίο σεβασμό που πρέπει πάντα να διαπνέει τις σχέσεις δύο γειτονικών χωρών, μπορούμε να πετυχαίνουμε αποτελέσματα τα οποία είναι προς όφελος και των δύο λαών μας. Αυτή η μεγάλη επιτυχία -και για τις δύο χώρες μας- ακολουθεί μία ανάλογη συνθήκη μεταξύ Ελλάδας και Ιταλίας. Και προηγείται του δρόμου που ήδη έχει ανοίξει για την οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών μεταξύ Ελλάδας και Αλβανίας.
Όλες αυτές είναι διπλωματικές κινήσεις που δημιουργούν κεκτημένα ειρήνης και συνεργασίας στην ταραγμένη περιοχή μας. Αποδεικνύοντας στην πράξη ότι, σε αντίθεση με τη στάση της γειτονικής Τουρκίας, η Μεσόγειος μπορεί να γίνει θάλασσα που ενώνει αντί να χωρίζει τους λαούς.
Μιλήσαμε πολύ για την πορεία του καινοτόμου σχήματος ενεργειακής συνεργασίας που υλοποιούμε στην περιφέρειά μας. Αναφέρομαι στο East Med Gas Forum, στην ίδρυση του οποίου η Αίγυπτος έχει παίξει καθοριστικό ρόλο. Μετρά ήδη επτά ιδρυτικά μέλη, είναι πάντα ανοιχτό σε νέους εταίρους.
Κάθε χώρα της Ανατολικής Μεσογείου -επί της αρχής- πρέπει να είναι ευπρόσδεκτη και να συμμετέχει σε αυτή την καινοτόμα ενεργειακή σύμπραξη. Υπό την αυτονόητη προϋπόθεση να απέχει από προκλήσεις και να σέβεται τη διεθνή νομιμότητα.
Αναφέρομαι, φυσικά, στην Τουρκία. Η ηγεσία της οποίας, εγκαταλείποντας την επιθετικότητα και επανερχόμενη στους κανόνες της καλής γειτονίας, θα μπορούσε να προσφέρει και εκείνη στον λαό της νέα οφέλη.
Με τον πρόεδρο El-Sisi επιβεβαιώσαμε τη ρητή μας βούληση για μία πολυμερή συνεργασία σε πολλά επίπεδα.
Κάναμε μία επισκόπηση των εμπορικών μας συναλλαγών. Το διμερές εμπόριο αγγίζει ήδη τα 2 δισεκατομμύρια ευρώ. Οι προοπτικές του δεν κάμφθηκαν ούτε από την πανδημία. Η Ελλάδα και η Αίγυπτος είναι εταίροι με αμοιβαίες εξαγωγικές σχέσεις και κοινούς στρατηγικούς στόχους. Μάλιστα, με τις μεταρρυθμίσεις που προωθούμε -και εμείς αλλά και εσείς- είμαι βέβαιος ότι σύντομα και οι δύο χώρες θα είμαστε ακόμα πιο ελκυστικοί επενδυτικοί προορισμοί.
Διαβεβαίωσα, επίσης, τον πρόεδρο Sisi ότι η χώρα μου παραμένει ένθερμος συμπαραστάτης στην εμβάθυνση των σχέσεων της Αιγύπτου με την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Η χώρα του αποτελεί, άλλωστε, έναν προκεχωρημένο σύμμαχο της Ευρώπης, όχι μόνο στον αραβικό κόσμο αλλά και σε ολόκληρη την αφρικανική ήπειρο. Και βέβαια είναι εξίσου σημαντικός ο ρόλος της Αιγύπτου στην ανάσχεση μεταναστευτικών ροών από την Αφρική προς την ήπειρό μας.
Ειδικότερα στο ζήτημα της ειρήνευσης στην Λιβύη, η Συμφωνία Ανακωχής της 23ης Οκτωβρίου οφείλει, πιστεύω, πολλά στην Αίγυπτο.
Μένει να εφαρμοστεί, με πρώτη και σημαντικότερη πρόβλεψη την αποχώρηση κάθε ξένης δύναμης, ώστε να υπάρχει πολιτική λύση από τους ίδιους τους Λίβυους. Σε μία τέτοια εξέλιξη η Ελλάδα είναι πάντα έτοιμη να συνεισφέρει.
Η πίστη της Ελλάδας στον σταθεροποιητικό ρόλο της χώρας σας, κύριε Πρόεδρε, επεκτείνεται και στην ομαλοποίηση των σχέσεων μεταξύ των αραβικών κρατών και του Ισραήλ. Στον δρόμο που χάραξε με θάρρος, τέτοιες μέρες ήταν -αν θυμάμαι καλά- το 1977, ο Πρόεδρος Σαντάτ στην Ιερουσαλήμ, και ακολουθήσατε με σοφία όλοι οι διάδοχοί του.
Αυτό το πιστοποιεί και η εξομάλυνση των σχέσεων του Ισραήλ με τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, με το Μπαχρέιν, με άλλα κράτη και στην αφρικανική ήπειρο, το Σουδάν. Όλα αυτά δημιουργούν μία θετική δυναμική στην περιοχή. Και φέρνουν πιο κοντά την ειρήνευση και την οριστική λύση στη Μέση Ανατολή, στο πνεύμα, πάντα, των ψηφισμάτων των Ηνωμένων Εθνών.
Δεν παρέλειψα, ακόμη, να εκφράσω στον συνομιλητή μου την εκτίμηση όλων μας για τον σημαντικό ρόλο της Αιγύπτου ως φάρου και θεματοφύλακα του μετριοπαθούς Ισλάμ, του πραγματικού Ισλάμ, του μόνου Ισλάμ τολμώ να πω. Ρόλο καθοριστικό, ειδικά σε καιρούς όπως οι σημερινοί, κατά τους οποίους συγκεκριμένες δυνάμεις επιχειρούν να επενδύσουν με θρησκευτικό μανδύα τις δικές τους γεωπολιτικές σκοπιμότητες.
Είναι ένας ρόλος κρίσιμος για την ειρηνική συνύπαρξη και επικοινωνία λαών, θρησκειών και πολιτισμών, που συμβιώνουν επί αιώνες στη λεκάνη της Ανατολικής Μεσογείου. Όπως συμβιώνουν επί αιώνες, επί χιλιετίες, και στην Αίγυπτο, αγαπητέ κύριε Πρόεδρε.
H Αίγυπτος -θέλω να το τονίσω και να την ευχαριστήσω- δείχνει έμπρακτα την αλληλεγγύη της στον Οργανισμό των Ηνωμένων Εθνών, στον Οργανισμό Ισλαμικής Συνεργασίας, στις προσπάθειες Κύπρου και Ελλάδας για τον τερματισμό της τουρκικής κατοχής και την εξεύρεση μιας συνολικής λύσης στο νησί.
Μία τέτοια εξέλιξη δεν θα σηματοδοτήσει μόνο το κλείσιμο μιας πληγής δεκαετιών σε ευρωπαϊκό έδαφος. Θα είναι αφετηρία για την ομαλότητα, τη σταθερότητα, την ειρήνη στην ευρύτερη περιοχή.
Κύριε Πρόεδρε, κλείνω με μία ιστορική αναφορά: Σαν σήμερα πριν από ακριβώς 78 χρόνια ολοκληρωνόταν, με την περίφημη νίκη των Συμμάχων η ιστορική μάχη του Ελ Αλαμέιν.
Ήταν η αρχή της επικράτησης κατά του φασισμού στην Αφρική. Ήταν η αφετηρία για την απελευθέρωση της Ευρώπης. Μεταξύ των μαχητών εκείνων υπήρξαν και χιλιάδες Έλληνες, οι οποίοι έκαναν τη φιλόξενη Αίγυπτο ορμητήριο του αγώνα τους. Οι χώρες μας, λοιπόν, ήταν ανέκαθεν μαζί. Τότε στον πόλεμο, σήμερα στην ειρήνη και αύριο στην ανάπτυξη και την ευημερία.
Κύριε Πρόεδρε, για ακόμα μία φορά με ειλικρινή αισθήματα φιλίας και εκτίμησης, σας καλωσορίζω στην Αθήνα.
