Οδεύοντας προς τις Πανελλαδικές, αρχίζει να εντείνεται η αναζήτηση των υποψηφίων και των γονέων αναφορικά με την επιλογή σπουδών και επαγγέλματος.
Σημαντικό κριτήριο για τους περισσοτέρους μαθητές, είναι οι προοπτικές μιας ειδικότητας αλλά σε κάθε περίπτωση, το πρώτιστο κριτήριο θα πρέπει να είναι οι κλίσεις και τα ενδιαφέροντα μας.
Βέβαια, στο σχεδιασμό της σταδιοδρομίας μας υπεισέρχονται και άλλοι παράγοντες -πολλές φορές πιο «διαδικαστικοί»- προκειμένου να επιτύχουμε το βέλτιστο αποτέλεσμα. Ορισμένοι από αυτούς είναι, για παράδειγμα, η οικογενειακή παράδοση που ενδεχομένως υπάρχει σε κάποιον κλάδο και μπορεί να βοηθήσει έναν νέο επαγγελματία στα πρώτα του βήματα. Άλλοτε, ο τόπος που θα ασκήσουμε το επάγγελμα μας. Χαρακτηριστικό παράδειγμα ως προς αυτό είναι η Ιατρική όπου από περιοχή σε περιοχή της Ελλάδας διαφοροποιείται σημαντικά η απασχολησιμότητα ενός γιατρού. Μάλιστα, σε ορισμένες ειδικότητες υπάρχουν πολύ μεγάλές διάφορες από την Αθήνα, τον Πειραιά και τη Θεσσαλονίκη συγκριτικά με τη νησιωτική Ελλάδα για παράδειγμα.
Ωστόσο, ένα σημαντικό σημείο το οποίο συχνά δεν γνωρίζουν οι ενδιαφερόμενοι είναι τα επαγγελματικά δικαιώματα που παρέχει ένα πτυχίο ή/και η άδεια ασκήσεως επαγγέλματος που θα πρέπει να διαθέτει ως αυριανός επαγγελματίας. Για παράδειγμα ένας γιατρός με την ολοκλήρωση της φοίτησης του και την ορκωμοσία του δεν μπορεί άμεσα να ασκήσει το επάγγελμα του εάν δεν προχωρήσει στις σχετικές διαδικασίες που θα του παρέχουν την άδεια ασκήσεως επαγγέλματος. Από την άλλη, ένας απόφοιτος γραφιστικής μετά την ορκωμοσία του δεν χρειάζεται να προχωρήσει σε κάποια περαιτέρω ενέργεια και μπορεί από την ίδια κιόλας μέρα να εργαστεί!
Το σημαντικό της υπόθεσης είναι πως αρκετά τμήματα παρέχουν «κρυφές» επαγγελματικές διεξόδους και επαγγελματικά δικαιώματα στους αποφοίτους τους. Δυνατότητες που συχνά ανοίγουν και μια εναλλακτική επιλογή καριέρας. Για παράδειγμα, ο απόφοιτος του τμήματος Οικονομίας και Βιώσιμης Ανάπτυξης του Χαροκοπείου μπορεί να εργαστεί στη Δημόσια Εκπαίδευση καθώς εντάσσεται στον κλάδο Π.Ε. 80 αλλά μπορεί να εργαστεί και ως Οικονομολόγος καθώς το πτυχίο του παρέχει τη δυνατότητα εγγραφής στο Οικονομικό Επιμελητήριο Ελλάδος. Άλλο ενδεικτικό παράδειγμα, είναι το τμήμα Πολιτισμικής Τεχνολογίας και Επικοινωνίας του Πανεπιστημίου Αιγαίου (τμήμα στο οποίο έχουν πρόσβαση υποψήφιοι από το 1ο και το 4ο επιστημονικό πεδίο) ο απόφοιτος μπορεί να εργαστεί στο δημόσιο τομέα σε Σχολεία Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης με τα Προσόντα διορισμού Κλάδου ΠΕ 86 Πληροφορικής, σε Θέσεις ΠΕ Πληροφορικής του δημοσίου, σε Θέσεις ΠΕ Οικονομικού – Διοικητικού σε Υπηρεσίες του Υπουργείου Πολιτισμού και λοιπών φορέων που ασχολούνται με τη διαχείριση, οργάνωση και ανάδειξη πολιτιστικών εκδηλώσεων και την προβολή πολιτισμικών δεδομένων κ.λπ. Συνεπώς, είναι σκόπιμο να γνωρίζουμε, ειδικά για όσους ενδεχομένως σκέφτονται και την προοπτική απασχόλησης και στο δημόσιο τομέα, τα επαγγελματικά δικαιώματα του κάθε πτυχίου.
Εξίσου σημαντικό δεδομένο για πολλούς κλάδους, είναι η άδεια ασκήσεως επαγγέλματος αλλά και το εύρος των δυνατοτήτων που παρέχει σε κάθε ενδιαφερόμενο. Για παράδειγμα, υπάρχουν κατηγορίες επαγγελματιών, όπως οι μηχανικοί όπου με βάση το πτυχίο του κάθε επαγγελματία, διαβαθμίζεται και η δυνατότητα σύνταξης – ανάληψης – υπογραφής σχετικών μελετών διαφοροποιώντας π.χ. τις προοπτικές ενός αποφοίτου του Πολυτεχνείου έναντι ενός αποφοίτου των (πρώην) Τ.Ε.Ι. Παρατίθενται ακολούθως, ορισμένες από τις πλέον γνωστές ειδικότητες για τις οποίες απαιτείται άδεια ασκήσεως επαγγέλματος την οποία, εάν δεν την αποκτήσει ένας υποψήφιος, δεν θα μπορεί να ασκήσει το επάγγελμα του έστω και αν έχει σχετικές σπουδές!
• Οικονομολόγοι
• Λογιστές – Φοροτεχνικοί
• Πολιτικοί Μηχανικοί
• Αρχιτέκτονες Μηχανικοί
• Μηχανολόγοι Μηχανικοί
• Ηλεκτρολόγοι Μηχανικοί
• Αγρονόμοι – Τοπογράφοι Μηχανικοί
• Χημικοί Μηχανικοί
• Μηχανικοί Μεταλλείων – Μεταλλουργοί Μηχανικοί
• Ναυπηγοί – Ναυπηγοί Μηχανολόγοι Μηχανικοί
• Ηλεκτρονικοί Μηχανικοί
• Αεροναυπηγοί Μηχανικοί κ.ά.
• Ιατροί
• Οδοντίατροι
• Φαρμακοποιοί
• Ψυχολόγοι
• Φυσικοί Νοσοκομείου – Ακτινοφυσικοί Ιατρικής
• Οδοντοτεχνίτες
• Φυσικοθεραπευτές
• Αισθητικοί
• Εργοθεραπευτές
• Επόπτες Δημόσιας Υγείας
• Επισκέπτες-Επισκέπτριες Υγείας
• Μαίες-Μαιευτές
• Οπτικοί
• Νοσηλευτές
• Γεωλόγοι
• Γεωπόνοι
• Δασολόγοι
• Κτηνίατροι
• Ιχθυολόγοι
• Δικηγόροι
• Συντηρητής Αρχαιοτήτων και Έργων Τέχνης
Φυσικά, η παράθεση εδώ είναι ενδεικτική καθώς είναι δεκάδες τα επαγγέλματα στα οποία απαιτείται η άδεια ασκήσεως επαγγέλματος. Σε κάθε περίπτωση, η αγάπη και το ενδιαφέρον μας για ένα επιστημονικό κλάδο, θα πρέπει να είναι το εφαλτήριο για να επιλέξουμε αντίστοιχα προγράμματα σπουδών. Ωστόσο, επειδή τις περισσότερες φορές το πτυχίο θα μας βοηθήσει να δραστηριοποιηθούμε μετέπειτα και σε κάποιο επαγγελματικό πεδίο, κρίνεται σκόπιμο να γνωρίζουμε, εκ των προτέρων, και αυτά τα δεδομένα. Η εμπειρία μας έχει αποδείξει περίτρανα πως, όσο πιο ενημερωμένος είναι ένας μαθητής και φοιτητής στα πρώτα βήματα των σπουδών και της σταδιοδρομίας του, τόσο πιο εύστοχες και αποτελεσματικές είναι οι επιλογές του.
