Κρου, ντελούλου, σάβατζ, σλατίνα, slay είναι μερικές από τις εκφράσεις που χρησιμοποιούν τα πιτσιρίκια στο TikTok αφήνοντας άφωνους γονείς, καθηγητές και γλωσσολόγους. Το GRTimes γίνεται ο “θείος που κάθεται με τη νεολαία” για να αποκωδικοποιήσει τη γλώσσα τους.
Από το “άντε σπάσε” του Σταμάτη Γαρδέλη στα ’80s έως το “τα παίρνω στο κρανίο” των ’90s οι νέοι χρησιμοποιούν τη γλώσσα για να δηλώσουν πως ξεχωρίζουν, έχουν μια δική τους ταυτότητα και “απορρίπτουν” με τον δικό τους ξεχωριστό τρόπο το “παλιό”, τον κόσμο των μεγάλων.
Στη δεκαετία των ’20s τα κοινωνικά δίκτυα και η χρήση του αγγλικού λεξιλογίου επικρατούν στη διάλεκτο των νέων. Γιατί όμως τη χρησιμοποιούν; Μήπως για να μην τους καταλαβαίνουν οι “μεγάλοι”;
Πρόκειται για μια γλώσσα που πυροδοτείται από την εφηβική ηλικία μιας και δεν απαντάται παρόμοια ανάγκη σε άλλες ηλικίες, όπως περιγράφει στο GRTimes o γλωσσολόγος και καθηγητής του τμήματος Δημοσιογραφίας και ΜΜΕ του ΑΠΘ Περικλής Πολίτης. “Οι έφηβοι έχουν την ανάγκη να διαφοροποιηθούν από τους μεγαλύτερους κυρίως από τους γονείς, τους δασκάλους τους και γενικά ό,τι μπορεί να θεωρηθεί αυθεντία“, σημειώνει ο ίδιος. Ένα δεύτερο στοιχείο της γλώσσας των νέων είναι, όπως λέει ο κ. Πολίτης, η ανάγκη των νέων να εκφράσουν συναισθήματα, στάση ζωής, να διαφοροποιηθούν απέναντι σε αυτό που θεωρούν κατεστημένο, ηθικές αξίες κ.τ.λ. “Και αυτό εκφράζει κυρίως η γλώσσα των νέων: συναισθήματα και στάσεις”, λέει ο κ. Πολίτης. “Οι νέοι, οι έφηβοι όλων των εποχών είχαν αυτή την ανάγκη”, τονίζει ο ίδιος.
“Πολύ συχνά όμως μπαίνουν σε μια διαδικασία να φτιάξουν έναν δικό τους τρόπο για να ξεχωρίσουν, να διαφοροποιηθούν. Έχουν την ανάγκη αφενός να διαφέρουν και αφετέρου να ανήκουν σε ένα κοινωνικό σύνολο”, σημειώνει από την πλευρά της η ψυχολόγος Έλενα Σολταρίδου. “Το βλέπουμε κυρίως σε παιδιά προεφηβικής και εφηβικής ηλικίας που ουσιαστικά εκφράζουν τα συναισθήματά τους με αυτό τον τρόπο και διαμορφώνουν την κοινωνική τους ταυτότητα. Προσπαθούν να πειραματιστούν και να δοκιμάσουν και τα όρια των γονέων“, εξηγεί η ίδια.
“Δεν είναι για να μην μας καταλαβαίνουν οι γονείς μας, απλά είναι πιο εύκολο να συνεννοηθείς με ανθρώπους της ίδιας ηλικίας με τα slangs. Αν και φθείρουν την ελληνική γλώσσα, όλα τα παιδιά ηλικίας 12+ μπορούμε να πούμε ότι είναι bilingual, διότι η αγγλική γλώσσα είναι πολύ σημαντική για τους Έλληνες πολίτες. Ενώ αυτά τα slangs τα χρησιμοποιούν παιδιά μετά το 2003 μέσω των social media απορροφούνται και από τις μεγαλύτερες ηλικίες”, δήλωσε στο GRTimes η 20χρονη φοιτήτρια Φαίδρα Δημητριάδου. Η ίδια ωστόσο δεν χρησιμοποιεί αυτή τη διάλεκτο γιατί, όπως λέει, τη βρίσκει ανιαρή.
Το λεξικό των νέων το 2024
beef: έριδα, διαμάχη
bro ή μπράταν: αδερφός, κολλητός
Chil: ηρέμισε
homie: κολλητός
Hood: γειτονιά
gang ή crew: από τη συμμορία ή το πλήρωμα αντίστοιχα, είναι η παρέα
κριντζ και κριντζάρω: είναι το άβολο, το ανατριχιαστικό και το αντίστοιχο ρήμα. Κάτι σαν το φρικάρω που λεγόταν παλιότερα.
delulu: από το delusional, αυτός που έχει παραισθήσεις, ξεκίνησε από την K-POP κουλτούρα για να περιγράψει έναν υπερβολικά θερμό οπαδό.
legit: νόμιμο, επίσημο, εγγυημένο
loco: τρελός
brokoloko: από το bro και το loco σημαίνει “τρελέ μου” και απευθύνεται σε έναν φίλο.
pookie: μωράκι (για το έτερον ήμισυ)
savage: άγριος αλλά και μάγκας
slay: για να δηλώσει ένα επίτευγμα π.χ. -Σου αρέσει το outfit μου; -Slayyy queen. Κυριολεκτικά σημαίνει σκοτώνω αλλά και εντυπωσιάζω.
φλεξάρω: κάνω επίδειξη
νενέτο: από το “γκομενέτο”
κασέρι: τα λεφτά, από το cash. Είναι παλιό αλλά χρησιμοποιείται πολύ και σήμερα.
σλατίνα: είναι οι κοπέλες με πολύ προσεγμένη εμφάνιση, μακριά νύχια, τέλεια μαλλιά, ρούχα με φίρμες που επιδεικνύονται και λίγο
φασαίος: ο εναλλακτικός, που πάει συναυλίες, χαλαρός, ψιλοχίπι
Κινδυνεύει η ελληνική γλώσσα από τη slang;
Μερίδα ενηλίκων αντιδρά στη χρήση της αργκό. “Όσοι στέκονται με σκεπτικισμό απέναντι στη γλώσσα των νέων, ρητά ή υπόρρητα θεωρούν ότι η γλώσσα είναι κάτι το τελειωμένο, το ολοκληρωμένο. Είναι σε έναν περιέκτη όπου απειλείται από μικρόβια που θα τον προσβάλουν και θα τον αρρωστήσουν”, λέει ο κ. Πολίτης. “Αυτή η αντίληψη για τη γλώσσα είναι λανθασμένη”, τονίζει ο ίδιος. Η γλώσσα είναι κάτι ζωντανό και συνεχώς εξελισσόμενο, συμφωνούν οι γλωσσολόγοι σε όλο τον κόσμο. Ενδεικτική είναι η ρήση του Μπόρχες για τα λεξικά, ότι είναι βιβλία χωρίς τελευταία σελίδα. Για τον λόγο αυτό δημοσιεύονται συνεχώς και νέες, εμπλουτισμένες εκδόσεις.
Αυτό όμως που όντως προβληματίζει τον γλωσσολόγο Περικλή Πολίτη είναι ο εθισμός των ανθρώπων σήμερα -και όχι μόνο των νέων- σε μικρές δομές κειμένου αλλά και το έλλειμα παιδείας, η οποία δεν είναι μόνο γλωσσική, αλλά αφορά ένα σύνολο αξιών, γνώσεων, πληροφοριών και παραστάσεων. “Αν κάτι με προβληματίζει κάτι για τη γλωσσική παιδεία της σημερινής ή των επόμενων γενεών είναι η αποσυσχέτισή τους με το γραπτό κείμενο”, τονίζει. Οι νέοι, από το πρωί μέχρι το βράδυ, κολυμπούν στα θολά νερά των κοινωνικών μέσων, εθίζονται -σύμφωνα με έρευνες- σε μικρά κείμενα, δεν μπορούν να διαβάσουν πια μεγάλα κείμενα κάτι που είναι γνωστό στους γλωσσολόγους εδώ και 30 χρόνια. Αλλά το πιο σημαντικό, σύμφωνα με τον κ. Πολίτη, είναι η πλειονότητα της εικόνας και του βίντεο έναντι του λόγου. “Για αυτό πάντα προτείνω βιβλιακή παιδεία”, τονίζει.
Τι πρέπει να κάνουν οι γονείς;
Τις περισσότερες φορές οι γονείς αντιδρούν, θυμώνουν και κυρίως κρίνουν τη συνήθεια των παιδιών να μιλάνε με αυτόν τον τρόπο. “Από τη μία το εκλογικεύει και αντιλαμβάνεται την ανάγκη του παιδιού να ανήκει σε ένα κοινωνικό σύνολο, ταυτόχρονα όμως του φαίνεται πολύ ξένο όλο αυτό”, σημειώνει η κα Σολταρίδου. “Ας δώσουμε χρόνο στα παιδιά μας“, συμβουλεύει η ίδια. “Ας αντιληφθούμε ότι ακόμα και η αργκό είναι ένα μέσο συμπεριφοράς. Ας μη χαρακτηρίζουμε κι ας μη βάζουμε ταμπέλες στα παιδιά μας γιατί μπαίνουν σε μια διαδικασία άμυνας, θυμώνουν μαζί μας και νιώθουν ότι δεν τους καταλαβαίνουμε“, συμβουλεύει. Ταυτόχρονα όμως προτείνει να παρατηρούμε τα παιδιά και όταν δούμε ότι η χρήση της αργκό μπορεί να συνοδεύεται από μια κατάχρηση, από μια μεγάλη αλλαγή στη συμπεριφορά του παιδιού, ας προσπαθήσουμε να επικοινωνήσουμε με το παιδί ουσιαστικά. “Να νιώσει το παιδί ότι είμαστε εκεί, όχι κρίνοντας, όχι χαρακτηρίζοντας, αλλά ακούγοντάς το“, καταλήγει η κα Σολταρίδου.
Διαβάστε επίσης:
Φρενίτιδα με το Airfryer: Είναι τελικά υγιεινό;
Τι σημαίνει το όνομα Vor V Zakone της Γεωργιανής Συμμορίας
Για video clip με τράπερ ήταν το όπλο που «εμφανίστηκε» στη Θεσσαλονίκη! (VIDEO)
