Πρωτοποριακό και εξαιρετικά ελπιδοφόρο διεθνές ερευνητικό πρόγραμμα για τη γενετική παρακολούθηση των δασών και μάλιστα υπό την καθοδήγηση ελληνικής ερευνητικής ομάδας, παρουσιάστηκε σήμερα στη Θεσσαλονίκη στο πλαίσιο του έργου LIFEGENMON.
Το κατά πόσο μεταβάλλεται η βιοποικιλότητα και ειδικά η γενετική βιοποικιλότητα σε βάθος χρόνου στα δάση, προκειμένου αυτά να προστατευτούν καλύτερα, εξετάστηκε στο διεθνές ερευνητικό έργο LIFEGENMON, με τη συμμετοχή μεγάλης ερευνητικής ομάδας από την Ελλάδα και από δύο ακόμη χώρες της Ευρώπης.
Σήμερα στη Θεσσαλονίκη, στη διάρκεια εκδήλωσης στις εγκαταστάσεις του Τμήματος Δασολογίας και Φυσικού Περιβάλλοντος του ΑΠΘ, στον Φοίνικα, παρουσιάστηκε το επιστέγασμα αυτής της πολυετούς προσπάθειας, ο «Οδηγός Εφαρμογής για τη Γενετική Παρακολούθηση Δασών», για τον οποίο υπάρχει ήδη μεγάλο ενδιαφέρον τόσο σε ευρωπαϊκό όσο και σε παγκόσμιο επίπεδο.
Από τους πρωτεργάτες αυτής της εξαιρετικά σημαντικής προσπάθειας, ο επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας του Εργαστηρίου Δασικής Γενετικής του ΑΠΘ, Καθηγητής του Τμήματος Δασολογίας και Φυσικού Περιβάλλοντος, Φίλιππος Αραβανόπουλος, εξήγησε την πολύ μεγάλη σημασία που έχει για τα δάση η μεταβολή της βιοποικιλότητας και ειδικά της γενετικής βιοποικιλότητας σε βάθος χρόνου.
«Δεδομένου ότι έχουμε τα προβλήματα της κλιματικής αλλαγής που έχει εξελιχθεί σε κλιματική κρίση, η αρνητική μεταβολή της βιοποικιλότητας και της γενετικής ποικιλότητας είναι ένα φαινόμενο που μπορεί να συμβεί στο μέλλον. Εμείς μπορούμε με την μεθοδολογία μας, να διαγνώσουμε έγκαιρα τέτοιες μεταβολές πριν αυτές γίνουν ορατές στο γυμνό μάτι και να προλάβουμε αρνητικές εξελίξεις στη μείωση της βιοποικιλότητας» ανέφερε ο κ. Αραβανόπουλος, προσθέτοντας πως αν η ποικιλότητα που υπάρχει σήμερα μειωθεί, τότε τα είδη και όλοι τους οι πληθυσμοί θα αφανιστούν.
Με αυτόν τον τρόπο όπως λέει, οι επιστήμονες πλέον μπορούν να έχουν ένα «καμπανάκι», ένα σύστημα έγκαιρης προειδοποίησης προς τους διαχειριστές των φυσικών οικοσυστημάτων, ώστε να επέμβουν έγκαιρα.
Ο κ. Αραβανόπουλος επισήμανε πως ο αφανισμός πληθυσμών και ειδών και η μείωση της βιοποικιλότητας, σημαίνει ότι θα έχουμε πάρα πολύ αρνητικές εξελίξεις στα οικοσυστήματα και κατ` επέκταση αύξηση των αρνητικών φαινομένων της κλιματικής αλλαγής, μείωση της δυνατότητας απορρόφησης του άνθρακα από την ατμόσφαιρα και αύξηση του φαινομένου του θερμοκηπίου.
Το έργο LIFEGENMON ήταν επταετούς διάρκειας με χρηματοδότηση από το ευρωπαϊκό πρόγραμμα LIFE. Μέσω αυτού χρηματοδοτήθηκαν οι έξι ερευνητικές ομάδες από τρεις ευρωπαϊκές χώρες, Ελλάδα, Σλοβενία και Γερμανία. Ο οδηγός που παρουσιάστηκε σήμερα, έχει ήδη μεταφραστεί σε Ελληνικά, Αγγλικά, Σλοβενικά και Γερμανικά και αφορά στο επιστέγασμα αυτής της προσπάθειας, δηλαδή υπάρχει πλέον ένα εγχειρίδιο με το οποίο οι επιστήμονες μπορούν να περάσουν στις πράξεις όσον αφορά στην προστασία των δασών.
Επίσης, σύμφωνα με τον Καθηγητή του Τμήματος Δασολογίας και Φυσικού Περιβάλλοντος, τα δύο είδη δέντρων τα οποία εξετάστηκαν πιλοτικά στις 3 χώρες, ήταν η Ελάτη και η Οξιά, ενώ στην επόμενη φάση του προγράμματος, ο στόχος είναι να εφαρμοστεί η τεχνογνωσία που αποκτήθηκε στα υπόλοιπα είδη, με αρχή αυτά που είτε είναι πολύ μεγάλης οικολογικής και οικονομικής σημασίας, είτε τα είδη που αντιμετωπίζουν κινδύνους αφανισμού, όπως η μαύρη πεύκη, ο δρυς, η λεύκη κ.α.
«Η Ευρώπη είναι μεταξύ των πρωτοπόρων στο κομμάτι της γενετικής παρακολούθησης και η Ελλάδα είναι μεταξύ των πρωτοπόρων της Ευρώπης, οπότε κατ` επέκταση έχουμε μια πρωτοπορία στον συγκεκριμένο τομέα που υπερβαίνει και τα σύνορα της χώρας και τα σύνορα της Ευρώπης» κατέληξε ο κ. Αραβανόπουλος.
Οι ελληνικές εργασίες, έγιναν νομοθετήματα σε Γερμανία, Σλοβενία
Καίριας σημασίας για την υλοποίηση του ερευνητικού έργου, ήταν η συμμετοχή μελών της ελληνικής Δασικής Υπηρεσίας, που συντόνισαν και τις υπόλοιπες δασικές υπηρεσίες από τη Σλοβενία και τη Γερμανία.
Όπως λέει ο Φώτης Κιουρτσής, υπάλληλος της Δασικής Υπηρεσίας, στην Επιθεώρηση Εφαρμογής Δασικής Πολιτικής Μακεδονίας Θράκης, στην Ελλάδα επιλέχθηκαν δύο θέσεις για την γενετική παρακολούθηση, το ένα στην Ελάτη Πιερίας, στην περιοχή κοντά στην Καλλιπεύκη και το δεύτερο σημείο αφορά στο είδος της οξιάς και είναι κοντά στην περιοχή της Βαρβάρας στην Αρναία Χαλκιδικής.
«Η πιλοτική εφαρμογή διήρκησε 6,5 χρόνια και αυτή τη στιγμή συνεχίζεται καθώς έχουμε κάνει επέκταση της άδειας έρευνας που είναι κάτι καινοτόμο για τα ελληνικά δεδομένα, για δασικές υπηρεσίες και δημόσιους οργανισμούς και συνεχίζουμε μέχρι το 2032-33» ανέφερε, προσθέτοντας ότι όλο αυτό το διάστημα καταγράφηκαν στοιχεία για τα δάση που δεν υπήρχαν προηγουμένως και συγκρίθηκαν τα δεδομένα με την υπάρχουσα βιβλιογραφία, διαπιστώνοντας αρκετές διαφορές.
«Έχουμε δει αλλαγές αλλά δεν μπορούμε να τεκμηριώσουμε ότι αυτές οι αλλαγές είναι προϊόν της κλιματικής αλλαγής και της κλιματικής κρίσης η οποία δεν υφίσταται ακόμα. Είναι σε στάδιο που έρχεται. Έχουμε ενδείξεις και πρέπει να τις τεκμηριώσουμε, μιλώντας πάντα επιστημονικά. Έχουμε δει διαφορές. Ένα απλό παράδειγμα, η έκπτυξη των φύλλων στην οξιά, σύμφωνα με βιβλιογραφία του 1985 διαρκεί 21 μέρες. Αυτό που είδαμε εμείς τώρα, ήταν ότι κάποιες χρονιές με τα καιρικά φαινόμενα να ήταν μεταβλητά σε σχέση με τους μέσους όρους, είδαμε διαφορές και ήταν μόνο επτά μέρες. Αυτό όμως μπορεί να ήταν ένα τυχαίο γεγονός… 6,5 χρόνια για τη φύση, είναι ένας πολύ μικρός χρόνος. Μέχρι το 2034 πιστεύουμε ότι αν περιοδικά συμβούν αυτά τα φαινόμενα που είδαμε, θα μπορούμε να μιλάμε για γεγονός και θα μπορούμε να πούμε ότι υφίσταται η κλιματική αλλαγή» δήλωσε ο κ. Κιουρτσής.
Καταλήγοντας, τόνισε πως οι ελληνικές εργασίες που παρουσιάστηκαν στο τελικό συνέδριο του έργου LIFEGENMOD, έγιναν αρχή για να νομοθετήσουν η Σλοβενία, η Βαυαρία, η Ισπανία, εκφράζοντας την ελπίδα να γίνει κάτι αντίστοιχο σύντομα και στην Ελλάδα.
Στη διάρκεια της παρουσίασης του Οδηγού Εφαρμογής για τη Γενετική Παρακολούθηση Δασών, το παρών έδωσε και η διευθύντρια του γραφείου του πρωθυπουργού στη Θεσσαλονίκη, Μαρία Αντωνίου.
Η ίδια έχοντας σπουδάσει Δασολογία στη σχολή Γεωπονίας, Δασολογίας και Φυσικού Περιβάλλοντος του ΑΠΘ, αναφέρθηκε στη σπουδαιότητα του έργου που επιτελείται για την προστασία του περιβάλλοντος και ειδικά για την προστασία των δασών της χώρας μας.
Δείτε ένα απόσπασμα από τον χαιρετισμό της:
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:
