Δύο δίκαια αιτήματα των επιχειρήσεων εκ των οποίων το ένα στοχεύει στην ενίσχυση της ρευστότητας και το άλλο στην ενίσχυση της ανάπτυξης παρατίθενται στο αναλυτικό άρθρο του Θεοδώρου Ξεντέ, οικονομολόγου, γενικού διευθυντή της Belas Foods και αντιπροέδρου της εισηγμένης Evrofarma.
“Eνίσχυση της ρευστότητας με παράταση του χρόνου αποπληρωμής των δανείων που χορηγήθηκαν μέσω του Ταμείου Εγγυοδοσίας.
Όπως είναι γνωστό, οι επιχειρήσεις έχουν πληγεί στο μέγιστο βαθμό από την διαρκή αύξηση των τιμών των πρώτων υλών , της ενέργειας , του κόστους μεταφορών συνέπεια του πολέμου στην Ουκρανία και σε συνδυασμό με τις επιπτώσεις της πανδημίας.
Ουσιαστικά το κλείσιμο των επιχειρήσεων λόγω των συνεχών lockdown που επιβλήθηκαν και είχαν σαν στόχο την προστασία της Δημόσιας Υγείας των πολιτών, ήταν μια δράση εταιρικής κοινωνικής ευθύνης αυτών, η οποία πραγματοποιήθηκε κατόπιν αιτήματος του Δημοσίου.
Η Πολιτεία στην προσπάθεια της να προστατεύσει τις επιχειρήσεις και την εργασία θέσπισε μια σειρά μέτρων τα οποία απέβλεπαν κυρίως στην ενίσχυση της ρευστότητας αυτών.
Ένα από αυτά τα μέτρα ήταν η χορήγηση δανείων μέσω του Ταμείου Εγγυοδοσίας των Επιχειρήσεων COVID-19 της Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας (στο εξής ΕΑΤ).
Τα δάνεια αυτά που χορηγήθηκαν με την εγγύηση της ΕΑΤ κατά 80%, για λογαριασμό του Ταμείου Εγγυοδοσίας των Επιχειρήσεων COVID-19 είχαν διάρκεια πέντε ετών συμπεριλαμβανομένης της περιόδου χάριτος ενός έτους.
Όπως είναι σε όλους μας κατανοητό, η πανδημία δεν έχει τελειώσει παρά τις συνεχείς προσπάθειες της επιστήμης και των Κυβερνήσεων σε Παγκόσμιο επίπεδο με αποτέλεσμα η αγορά να μην έχει ομαλοποιηθεί και οι επιχειρήσεις να αντιμετωπίζουν προβλήματα ρευστότητας με αποτέλεσμα να κινδυνεύουν η βιωσιμότητα τους και οι θέσεις εργασίας. Ταυτόχρονα βρισκόμαστε σε μια εποχή στην οποία ο επιχειρηματικός κόσμος μαστίζεται από τις συνεχείς αυξήσεις των τιμών των πρώτων υλών και της ενέργειας, συνέπεια της κατάστασης που έχει δημιουργηθεί από το συνδυασμό της πανδημίας και του πολέμου στην Ουκρανία. Η μετακύλιση της αύξησης του κόστους παραγωγής στο λιανεμπόριο και κατά συνέπεια στον καταναλωτή δεν είναι χρονικά εφικτή με συνέπεια πολλές επιχειρήσεις να κινδυνεύουν να βρεθούν μπροστά σε ανυπολόγιστες ζημιές καθώς πωλούν τα προϊόντα τους και τα εμπορεύματα τους κάτω του κόστους.
Η πρώτη επίπτωση αυτού του φαινομένου είναι η έλλειψη ρευστότητας που αντιμετωπίζουν.
Ήδη το πρόγραμμα αποπληρωμών των δανείων που αναφέρονται παραπάνω έχει ξεκινήσει και θα συνεχιστεί τα επόμενα τέσσερα χρόνια με τριμηνιαίες αποπληρωμές όπως ορίζουν οι συμβάσεις των δανείων που έχουν συναφθεί.
Οι απαιτήσεις της αγοράς επιβάλλουν να παραταθεί ο χρόνος αποπληρωμής των συγκεκριμένων δανείων από τα πέντε στα δέκα έτη και ταυτόχρονα να δημιουργηθεί ένα balloon εξόφλησης ίσο με το 50% της αρχικής χορήγησης στο τέλος της δεκαετίας.
Άλλωστε αυτό προβλέπεται σε ανάλογες δανειακές συμβάσεις όπως αυτή του COSME που δόθηκε με την υποστήριξη του Ευρωπαϊκού Ταμείου Στρατηγικών Επενδύσεων βάση του Κανονισμού 1287/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου . Το συγκεκριμένο δανειακό πρόγραμμα που το έλαβαν χιλιάδες επιχειρήσεις προέβλεπε να δοθούν δάνεια διάρκειας έως και δέκα ετών εκ των οποίων για τα πρώτα πέντε η επιχείρηση δεν είχε υποχρέωση εξόφλησης. Πρόσφατα για τα συγκεκριμένα δάνεια COSME έχει δοθεί άτυπη παράταση εξόφλησης τους στο δέκατο έτος.
Συμπληρωματικά και σε συνέχεια του προηγούμενου θα μπορούσε να δοθεί η δυνατότητα στις επιχειρήσεις που θα είναι συνεπείς και θα εξοφλήσουν ένα ποσοστό των δανείων που έχουν λάβει, να ωφεληθούν έκπτωσης ίση με το υπόλοιπο του δανείου.
Μείωση του συντελεστή φορολόγησης της υπεραξίας από μεταβίβαση μετοχών μη εισηγμένων επιχειρήσεων.
Ταυτόχρονα η χώρα φαίνεται ότι μπαίνει σε ένα ρυθμό ανάπτυξης στον οποίο βοηθάνε σημαντικά τα κονδύλια που θα απορροφήσει στο επόμενο χρονικό διάστημα από το Ταμείο Ανασυγκρότησης.
Σύμφωνα με το σχέδιο νόμου «Κίνητρα ανάπτυξης επιχειρήσεων», το οποίο αναμφίβολα βρίσκεται προς τη σωστή κατεύθυνση, καθώς εισάγονται φορολογικά κίνητρα με σκοπό τη διευκόλυνση των συνενώσεων, των πάσης φύσεως εταιρικών μετασχηματισμών συνεργασιών και εξαγορών μεταξύ των μικρών και (σε ό,τι αφορά τις συνενώσεις) μεσαίων ελληνικών επιχειρήσεων, είναι σημαντικό να τεθεί ξανά το θέμα της μείωσης του συντελεστή φορολόγησης στα φυσικά πρόσωπα (μέτοχοι) της υπεραξίας κατά τη μεταβίβαση μετοχών μη εισηγμένων εταιριών.
Στόχος του Νομοσχεδίου είναι να δημιουργηθούν ισχυρές και βιώσιμες επιχειρήσεις που θα μπορούν και να ανταποκριθούν στην κρίση και να αναπτυχθούν την επόμενη ημέρα. Ήδη η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει διαμηνύσει στην Ελληνική Κυβέρνηση ότι με πλήθος μικρών επιχειρήσεων η επίτευξη του στόχου της υψηλής ανάπτυξης τα επόμενα χρόνια δεν είναι εφικτή. Το σχέδιο νόμου περιέχει και πρόσθετα κίνητρα, όπως μειωμένους φορολογικούς συντελεστές και υπέρ-αποσβέσεις, κίνητρα για την αύξηση του εργατικού δυναμικού με τη μορφή μειωμένων εισφορών, πρόσβαση στη χρηματοδότηση του Ταμείου Ανάκαμψης με ευνοϊκότερους όρους και χαμηλά επιτόκια, διευκολύνσεις κατά τη διαδικασία αδειοδοτήσεων και μεταβιβάσεων αδειών.
Αυτό όμως που αποτελεί τροχοπέδη στην μεγέθυνση των επιχειρήσεων κυρίως μέσω εξαγορών είναι ο συντελεστής φορολόγησης μετοχών μη εισηγμένων εταιριών στα φυσικά πρόσωπα κατά την μεταβίβασή τους που σήμερα είναι 15%. Με τον φορολογικό ν.4646/2019 προκλήθηκε μία άνιση φορολογική μεταχείριση σε βάρος των φυσικών προσώπων και ειδικά με τις ρυθμίσεις των 2 άρθρων 17 και 20 αυτού. Έτσι, με το άρθρο 20 προστέθηκε το άρθρο 48Α στον Κ.Φ.Ε. ν.4172/2013, με το οποίο προβλέπεται η απαλλαγή από το φόρο υπεραξίας (15%) σε περίπτωση μεταβίβασης τίτλων, εφόσον ο μεταβιβάζων είναι νομικό πρόσωπο που είναι φορολογικός κάτοικος κράτους μέλους της Ε.Ε. και κατέχει ελάχιστο ποσοστό συμμετοχής στο μετοχικό κεφάλαιο ανώνυμης εταιρίας 10% επί χρονικό διάστημα τουλάχιστο 24 μηνών. Σε συνέχεια, με το άρθρο 17 προστέθηκε νέο άρθρο 42Α στον Κ.Φ.Ε. ν.4172/2013, με ανάλογο περιεχόμενο για το εισόδημα που προκύπτει για ένα εργαζόμενο ή εταίρο ή μέτοχο με τη μορφή δικαιωμάτων προαίρεσης απόκτησης μετοχών, που σε ειδικές περιπτώσεις μεταβίβασης φορολογείται με συντελεστή υπεραξίας του άρθρου 43 του Κ.Φ.Ε. με 5%.
Όμως, στον ν.4646/2019 δεν προβλέπεται αντίστοιχη ρύθμιση εφόσον ο μεταβιβάζων είναι φυσικό πρόσωπο, παρόλο ότι στην «Έκθεση Δημόσιας Διαβούλευσης» του Νόμου (βλ. σελίδες 287 – 288) προβλεπόταν ότι «…για το εν λόγω άρθρο εκφράζεται η επιθυμία για απαλλαγή του φυσικού προσώπου – μετόχου ΑΕ που μεταβιβάζει τους τίτλους του σε νομικό η φυσικό πρόσωπο…»1. Συμπερασματικά, οι πωλητές μετοχών, αν είναι νομικά πρόσωπα, δεν θα φορολογηθούν σύμφωνα με τις ευεργετικές διατάξεις του άρθρου 48Α του Κ.Φ.Ε. και ούτε φορολογούνται κατά τη διανομή ή κεφαλαιοποίηση αυτών (άρθρου 48Α παρ.2 του Κ.Φ.Ε.). Αν όμως οι πωλητές είναι φυσικά πρόσωπα θα φορολογηθούν με συντελεστή 25%, που προκύπτει από το άθροισμα του φόρου υπεραξίας 15% πλέον της εισφοράς αλληλεγγύης 10%, εφόσον η τελευταία δεν καταργηθεί. Τα παραπάνω επιβεβαιώθηκαν και από την πρόσφατη σχετικά εγκύκλιο Ε/2171/2021 (προσδιορισμός εισοδήματος από υπεραξία μεταβίβασης τίτλων έναντι τιμήματος το ύψος του οποίου εξαρτάται από αναβλητική αίρεση).
Το δίκαιο θα ήταν, οι μέτοχοι – φυσικά πρόσωπα να απαλλαγούν από τον φόρο υπεραξίας υπό τις αυτές προϋποθέσεις που απαλλάχτηκαν οι μέτοχοι – νομικά πρόσωπα κατά το άρθρο 20 του ν. 4646/2019 ή τουλάχιστον να φορολογηθούν σε ειδικές περιπτώσεις , με συντελεστή υπεραξίας του άρθρου 43 του Κ.Φ.Ε. με 5% όπως οι μέτοχοι που έχουν δικαιώματα προαίρεσης κατά το άρθρο 17 του ν.4646/2019.
Τέλος σχετικά με το τυχόν Δημοσιονομικό κόστος που μπορεί να προκύψει από μια τέτοια ρύθμιση θα μπορούσε να αντισταθμιστεί με αύξηση από το 0% σε 5% του φόρου για τα Νομικά πρόσωπα, διάταξη η οποία θα αποσκοπούσε και στο να μην δημιουργούνται εταιρικά σχήματα μόνο για φορολογικούς λόγους”.
Α. Νασόπουλος «Το ζήτημα της μεταβίβασης από φυσικά πρόσωπα εισηγμένων ή μη τίτλων σε χρηματιστηριακή αγορά» 31/07/2020 TAXHEAVEN.GR
